O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti sirtqi (maxsus sirtqi) bo‘lim

UMUMIY XULOSA

Tarbiyachi yosh avlodimizni xalqimizning munosib farzandlari qilib tarbiyalashdek muhim, faxrli ish bilan birga mas’uliyatli vazifani bajaradi. Tarbiyachining siyosiy yetukligi bolalarni tarbiyalash sifati uchun xalq hamda jamiyat oldidagi o‘z mas’uliyatini anglashga, ta’lim-tarbiya vazifalarini ijodiy yondashishga yordam beradi. Tarbiyachi bolalarni kuzata oladigan, ularni xatti-harakati sabablarini to‘g‘ri tahlil qilib, unga ta’sir etuvchi vositalarni qo‘llay oladigan bo‘lishi kerak va buning uchun albatta, kasbiy kompetentlik yaxshi shakllangan bo‘lishi zarur.

Kasbiy shakllanish, bu uzoq davom etuvchi jarayon bo‘lib, bir nechta bosqichlarga ajraladi. Har bir talaba uchun bosqichlarning davomiyligi hamda miqdori alohida belgilanadi. Bo‘lajak tarbiyachining ijodiy individualligi o‘z ifodasini pedagogik amaliyotda ifodalanish usullarida, o‘z ishini rasmiylashtirishdagi o‘ziga xosliklarda, pedagogik vaziyatlarni hal qilishda, mustaqil yechimlarni topa bilishda, izlanuvchan faoliyatga layoqatning mavjud bo‘lishida, faoliyat topshiriqlari hamda usullarini tanlashga erkin yondashishda, tashabbuskorlikda, o‘z taklif va g‘oyalarini erkin ifodalashda namoyon bo‘ladi.

Bolaning har tomonlama rivojlanishida, uning ta’lim tarbiya olishida ilk qadamni qo‘yuvchi, to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatuvchi, bola bilan kun davomida munosabat o‘rnatuvchi inson bu – tarbiyachidir. Bola – oq qog‘oz. Rassomlar o‘z san’ati, qobiliyati orqali oq qog‘ozga jon ato etar ekan, tarbiyachi ustoz ham bolaga berayotgan bor mehri, bilimi va zakovatini berish orqali bola qalbining musavviriga aylanadilar. Pedagogika so‘zini talqin qilganimizda bu so‘zning lug‘aviy ma’nosi “bola yetaklovchi” degan ma’noni beradi. Haqiqatdan ham tarbiyachilik kasbi mana shu narsani talab etadi. Tarbiyachi bolani yo‘lda qiynalmasdan yurishi, qoqilmasligi uchun qo‘lidan tutib yuradi. Ana endi bu bolaning qanday yo‘lda yurishi va qanday inson bo‘lib shakllanishi yo‘lda yetaklab ketayotgan tarbiyachi, ya’ni, siz va bizning qo‘limizdadir. Tarbiyachi bola bilan ishlar ekan, ta’lim-tarbiya berar ekan, u avvalo bolani yaxshi ko‘rishi, uni yaxshi tushuna olishi kerak. Bola nimani xohlayotganini anglashi lozim. Buning uchun esa tarbiyachi bolalar psixologiyasini yaxshi bilishi va tajribada to‘g‘ri qo‘llay olishi kerak.