|
Virusli gepatit B.Ta’rif: Jigar faoliyatini gepatit B ta’sirida buzilishi va yallig’lanishi
EtiologiyaQon muammolari bilan ishlagada qon quyganda filminant gepatit yuz berishi mumkin. Kasallik virus tashuvchilardan onadan bolaga va insident holatlarda igna bilan qo’lni sanchib olganda yuqishi mumkin. \
Simptomlari: Inkubatsion davr 1-6 oyni tashkil qiladi. O’tkir gepatitni surunkali gepatitga o’xshash holatlari ko’p uchraydi. Shuningdek jigar sirrozi va jigar hujayra raki rivojlanishga ham sabab bo’lishi mumkin.
Tashxisoti Virusli gepatit B ga qon tahlilida musbat Hbs, Hbe, HBc antigenlari aniqlaadi. Hbs atitelolarini pozitiv serokonversiyasi ( virusga qarshi ta’sir qiladi). Virus yo’q bo’lishiga ta’sir qiladi. Yuqorida ko’rsatigan virusli gepatit A simptomlariga qo’shimcha ravishda gepatit “B” da surunkali shaklga yoki jigar sirroziga o’tishi mumkin. Bunda qon tahlilida xolinesteraza ko’rsatkichining kamayishi gamma globulin miqdorining oshishi, alfa fetoprotein ishqoriy fosfataza va gamma- glutamiltranspeptidaza (GTT) miqdorining oshishi kuzatiladi. Kasallikning keyingi bosqichlarida gipoalbuminemiya va xolesterinni pasayishi kuzatiladi.
Davosi. Glissirizin (stronger neominophagek) saqlovchi preparatlar va interferon bilan davolanadi 60% hollarda bolalarda surunkali gepatit B da jigar hujayralari qayta tiklanadi va HBe antigenini pozitiv serokonversiyasi kuzatiladi.
Hamshiralik parvarishi Hamshiralik parvarishiVg “A” da o’xshash lekin bu yerda quyida keltirilgan infeksiyalarni oldini olish chora tadbirlarini hisobga olish kerak.
1- Qon bilan infeksiya manbai singari munosabatda bo’lishi kerak :
a) Igna bilan munosabat : Qalpoqsiz ignani qoldirmaslik. Ishlatilgan ignani maxsus idishga tashlash kerak, infeksiya tarqalishini oldini olish uchun.
b) Tanaga qon tushishini oldini olish : Infaziv muolajalar va qon tahlillarida qo’lqop bilan ishlash shart. Suv o’tkazmaydigan fartuk taqish, himoya kiyimlari niqob va boshqalarni kiyish, ko’zni saqlash uchun himoya ko’zoynagidan foydalanish kerak.
c) Vg “B” da qarshi vaksinatsiya o’tkazish : Hbs antigen va antitelo musbat bo’lganda, ilgaridan vaksina qilinadi va immunitet mustahkamlanadi.
2- Virusli gepatit “B” da dizenfeksiya usuli :
a) Teri bilan kontaktda : qo’l va barmoqlar bilan kontaktda bo’lganda suv oqimida qo’llarni yaxshilab yuvish, so’ngra 0.1% li, natriy gepoxlorid eritmasiga botirib olinadi. Ko’zga yoki og’izga sachraganda yaxshilab yuvib tashlash kerak.
b) Tibbiy jihozlar ishlatilgandan keyin darhol yuviladi, kerakli usul bilan dizenfeksiya qilinadi – bu termik ishlov berish, himikatlar bilan ishlov berish yoki gazli sterelizatsiya bo’lishi mumkin.
3- Pozitiv HBs antigen bilan kontaktda bo’lgan buyumlarga ishlov berish
Agar zararlangan igna sanchilsa, jarohatdan darhol qonni siqib chiqarish va oqar suvda yuvish kerak. Mahalliy yuvish virus miqdorini kamaytirish uchun juda samarali hisoblanadi.
4- Virusli gepatit B va S da bemorlarni gospitilizatsiya qilishga ko’rsatma
a) Izolyatsiya o’tkazilmaydi
b) Bemor ishlatgan buyumlarni alohidalash shart emas.
s) Fiziologik ajralmalardan keyin bemor albatta qo’llarini yuvish lozim.
d) Gigiyenik muolajalarni chegaralashga hojat yo’q. Agar qon kiyimga tushsa, infeksiya boshqalarga o’tmasligini oldini olish.
e) Turli xil predmetlar, o’yinchoqlar, jurnallar, kitoblar va boshqa jihozlar qon bilan ifloslanmagan bo’lsa, mahsus munosabatda bo’lish shart emas.
3) Virusli gepatit S
Ta’rifi Virusli gepatit S chaqirgan jigar funksiyasining buzilishi va yalig’lanishi.
Etiologiyasi Qon muolajalarida, qon quyilganda fulminant gepatit yuzaga kelishi mumkin. Kasallik virus tashuvchilardan, onadan bolaga igna sanchilganda yuqishi mumkin.
Simtomlari: Inkubatsion davr 15-150 kun, muammo shundaki, qon quyilgandan keyin bemor virus tashuvchi bo’lib qoladi. Virusli gepatit S bilan yoki uchta moda o’zgaruvchan harakterga ega bo’lishi mumkin ( jigar funksiyasi faoliyati doimo o’zgarib turdi. Ko’rsatkichlari bir oshadi, bir pasayadi). Ko’p fazali holatlarda ( ya’ni jigar faoliyati ko’rasatkichlari doim yuqori bo’lganda) kasallik surunkali shaklga o’tadi. Bolalarda virusli gepatitni oldini olishni aniq usullari yo’q.
Tashxisoti Uchinchi avlod jismida antitelolarga bo’lgan pozitiv reaksiya, shuningdek, bemor qon zardobida virusning RNK si aniqlansa. Virusni qancha miqdordaligini aniqlash va genotipini bilish kasallik harakterini tushinishga va davolashni samarali usulini topishga yordam beradi.
Davosi Effektiv vaksina yo’q. Odatda 4 hafta mobaynida alfa interferon 100 mig xb/kg, surunkali shaklida 6 oy mobaynida haftasiga 3 marta dori qabul qilinadi. 50% hollarda surunkali gepatit S da virus RNKsi ijobiy natija beradi. Interferon qabul qilganda isitma va shamolash kabi nojuya ta’sirlar kuzatiladi, lekin o’z vaqti davomida preparatni qabul qilinganda nojuya ta’sirlar kamayadi. Bundan tashqari sochning to’kilishi, depressive holat, AB pasayishi, auto immun terioidet, nifrotik sindrom va h.k.z. kuzatilishi mumkin.
(6) Hamshiralik parvarishi
Hamshiralik parvarishi virusli gepatit A va B ga o’xshash .
4) Virusli gaepatit D.Ta’rif “D” virusi chaqirgan gepatit ya’ni jigar faoliyatini buzuliishi va yallig’lanishi. Etiologiya
Infeksiyalanish virusli gepatit B bilan birga yoki B virusini tashuvchi bemordan o’tishi mumkin. Simptomlari
Inkubatsion davri gepatit B bilan bir xil,o’rtacha 30-80 kunni tashkil qiladi.
Tashhisoti Gepatit “B” bilan bir xildaDavosi Gepetit B bilan bir xil.
(6) Hamshiralik parvarishi
Hamshiralik parvarishi virusli gepatit A va B bilan o’xshash.
Virusli gepatit “E” Ta’rif
Virusli gepatit E chaqirgan jigar faoliyatining buzilishi va jigarning yallig’lanishi
Etiologiyasi Og’iz orqali kontaktda bo’lgan predmetlar va qaynamagan suv orqali yuqadi va o’tkir gepatit kelib chiqadi.
Simptomlari Inkubatsion davr 15-60 kunni tashkil qiladi. O’tkir gepatit simptomlaridan tashqari isitma, bosh og’rig’i, tomoqda og’riq va h.k.lar kuzatiladi. Asosan kattalarda uchraydi va 10% homiladorlar shu kasallik bilan kasallanadilar, rivojlangan mamlakatlarda fulminant gepatitdan o’lib ketadilar.
Tashhisoti Gepatit “A” bilan bir xilda.
Davosi Gepatit A bilan bir xil
(6) Hamshiralik parvarishi
Hamshiralik parvarishi virusli gepatit A va B ga munosib.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
