O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi namangan davlat universiteti ijtimoiy-iqtisodiy fakul‘teti



Download 1,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet181/293
Sana24.08.2021
Hajmi1,63 Mb.
#155158
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   293
Bog'liq
sotsiologiya fanidan izohli lugat

Narkomaniya  -  (yunon.  narke-karaxtlik,  mania-extiros)  narkotik 
moddalarning  iste‘mol  qilish  natijasida  shaxsning  ruhiy  va  ijtimoiy  voyaga 
etishning sekinlashuvi va undan kelib chiqadigan muammolar. 
Nazariya  —  amaliyot  sinovlaridan  muvaffaqiyatli  o‗tgan,  ma‘lum  bir 
tizimga  kiritilgan  ilmiy-qarashlar  majmui;  tushunchalar  va  hukmlar  kabi 
voqelikning  inson  ongidagi  in‘ikosi.  Tushuncha  va  hukmdan  farqli  o‗laroq, 
N.  alohida  fikr  yoki  g‗oya  emas,  balki  voqelikni  biron  sohasi  haqidagi 
g‗oyalar  tizimidir.  Shuningdek,  N.  o‗zida  faqat  g‗oyalar  tizimini 
mujassamlashtirish b-n chegaralanib qolmaydi, balki o‗sha tizim ichidagi va 
ostidagi  tizimlarni  ham  birlashtiradi.  Boshqacha  aytganda,  N.  faqat  g‗oyalar 
tizimi  emas,  balki  g‗oyalar  tizimining  yig‗indisi  hamdir.  Bilimlar  g‗oyaga, 
g‗oyalar  naz-yaga  aylanishi  uchun  qo‗yidagi  uch  bosqichni  bosib  o‗tadi:  1. 
Bilishning  turli  usullari  (kuzatish,  o‗lchash,  taqqoslash,  eksperiment, 
modellashtirish)  yordamida  yangi  bilimlar  hosil  qilinadi.  Turli  axborotlar 


 
129 
bilim  darajasiga  ko‗tariladi.  2.Hosil  qilingan  bilimlar  asosida  (analiz  va 
sintez,  induksiya  va  deduksiya,  gipoteza)  yangi  g‗oyalar  vujudga  keladi. 
3.Yangi 
g‗oyalar  ma‘lum  bir  tizimga  solingach  (ideallashtirish, 
formallashtirish,  reduksiya  va  aksiomalashtirish),  yangi  naz-yaga  aylanadi. 
Neopozitivizmning  vakili  B.  Rassel  biluvchi  sub‘ektni  ikkiga  ajratadi:  1) 
tabiiy hodisalar tadqiqot etilganda tadqiqotchi-sub‘ekt bilish jarayonida butun 
insoniyat  nomidan  va  uning  vakili  sifatida  qatnashadi.  Bunday  sharoitda 
sub‘ekt  tomonidan  qilingan  kashfiyotlar  yoki  chiqarilgan  xulosalar  butun 
insoniyatning manfaatlariga mos kelganligi uchun haqiqat deb e‘lon qilinadi. 
2) ijtimoiy hodisalar o‗rganilayotgan jarayonda esa, sub‘ekt butun insoniyat 
nomidan  qatnasha olmaydi,  balki  u  birinchi  navbatda  o‗z  sinfi,  millati,  dini, 
mintaqasi,  mamlakati,  irqi  va  h.k.larning  manfaatlarini  himoya  qilib, 
haqiqatning  ob‘ektivligiga  putur  etkazadi,  deb  hisobladi.  B.  Rassel  ijtimoiy 
voqelikni  bilishning  yagona  mezoni  umuminsoniy  manfaatlarga  mos 
tushishlik  darajasi  deb  ko‗rsatdi.  U  sub‘ekt  ijtimoiy  hodisalarni 
o‗rganayotganda  birinchi  navbatda  umuminsoniyat  manfaatlarini  himoya 
qilish  va  umuminsoniyatning  vakili  sifatida  bu  jarayonda  qatnashishi 
zarurligini  ta‘kidladi.  Sub‘ekt  ijtimoiy  jarayonlarni  bilishda  insoniyatning 
mushtarak  manfaatlariga  zid  kelmagan  taqdirdagina  u  o‗z  sinfi,  millati, 
jamiyati  va  h.k.lar  manfaatlarini  himoya  qilishga  haqlidir,  deydi.  B. 
Rasselning  bunday  qarashlari  1955  y.  Jeneva  shahrida  mashhur  ―Paguosh 
manifesti‖da  e‘lon  qilinib,  keyinchalik  bu  chaqiriq  ―Yangicha  siyosiy 
tafakkur‖, – deb e‘tirof etildi. 

Download 1,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   177   178   179   180   181   182   183   184   ...   293




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2025
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish