O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti texnik ijodkorlik va dizayn fanidan ma’ruzalar matni bilim soxasi: 100000-Ta’lim Ta’lim soxasi: 140000-O’qituvchilar tayyorlash va

Hajmli- fazoviy tuzilish.

---

42

Ma`lumki har qanday buyum uch o`lchovga ega bo`lib, bu o`lchovlar

nisbatini biz himisha xis qilib turamiz. SHu sababli buyumning hajmiga doir

xarakteristika uning usosiy o`lchovlariga bog`liq bo`ladi. Agar buyumning eni va

balandligi chiqurldigidan nihoyatda katta bo`lsa; bunday tuzilish frontal tuzilish

deb ataladi. Agar buyumni chuqurligi yuqorida aytilgan tartibda bo`lsa, u xolda

bunday tuzilishni biz fazoviy tuzilish deb ataymiz.

Buyumlar xilma-xil bo`lib, ularni ta`riflash uchun “xajmli-fazoviy tuzilish”

terminidan foydalanadi.

Material.

Har qanday buyum maxlum bir materialdan ishlanadi, qo`p xollarda biz uning

qanday materialdan va bizga tanish bo`lgan materiallardan qilinganligini bilamiz.

Faqat ayrim sistetik mahsulotlar va almashinavchi materiallar bizni qiyin axvolga

solib quyishi mumkin; har bir buyumni sirti qandaydir uziga xos sifatlar bilan

ajralib turadi, ya`ni u g`adir-budir yoki silliq, yaltiroq yoki sirlangan bo`ladi.