O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti energo-mexanika fakulteti

Yechish: Ishchi kuraklari oralig'idagi aylanma tezlikni (1.4) formuladan aniqlaymiz:

Soplodan oqib o’tayotgan bug’ning haqiqiy tezligi – u/c₁ = 0,44 munosabatga ko’ra:
c₁ = u/0,44 = 151/0,44 = 343 m/s.
Soplodagi issiqlik energiyasi isrofi (1.12) – formuladan:

Ishchi kuraklariga kirishdagi bug’ning nisbiy tezligi (1.5) – formuladan topiladi:

Ishchi kuraklaridagi issiqlik energiyasi isrofi – (1.13) formulaga ko’ra:

Ishchi kurak kanallari oralig’idan chiqayotgan bug’ning nisbiy tezligi – (1.6) formuladan:

Ishchi kurak kanallari oralig’idan chiqayotgan bug’ning absolyut tezligi – (1.8) formuladan:

Absolyut chiqish tezligi bilan issiqlik energiyasi isrofini (kJ/kg) (1.15) formuladan aniqlaymiz:

5 – masala. Agar turbina pog’onasi soplosiga kirayotgan bug’ning entalpiyasi i₀ = 3400 kJ/kg, soplo kanalidan chiqayotgan bug’ning entalpiyasi i₁ = 3250 kJ/kg, soploning tezlik koeffisiyenti φ = 0,96, ishchi kuraklarining tezlik koeffisienti ψ = 0,9, soploning disk yassiligiga nisbatan qiyalik burchagi α₁ = 15º, kuraklar oralig'idagi aylanma tezlikning soplodan oqib o'tayotgan bug'ning haqiqiy tezligiga nisbati u/c₁ = 0,49, bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi β₂ = 24º va pog’onaning reaktivlik darajasi ρ = 0,48 ga teng bo'lsa – reaktiv pog’onaning soplosidagi, ishchi kuraklaridagi va pog’onadan absolyut chiqish tezligi tufayli issiqlik energiyasi isroflarini aniqlang.
Javob: h_s = 6,1 kJ/kg; h_k = 4,2 kJ/kg; h_ch = 27,6 kJ/kg.
6 – masala. Agar turbina pog’onasidagi ko’zda tutilgan issiqlik tushishi h₀ = 130 kJ/kg, soploning tezlik koeffisiyenti φ = 0,96, ishchi kuraklarining tezlik koeffisienti ψ = 0,91, soploning disk yassiligiga nisbatan qiyalik burchagi α₁ = 16º, kuraklar oralig'idagi aylanma tezlikning soplodan oqib o'tayotgan bug'ning haqiqiy tezligiga nisbati u/c₁ = 0,5, bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi β₂ = 20º va pog’onaning reaktivlik darajasi ρ = 0,42 ga teng bo'lsa – reaktiv pog’ona ishchi kuraklaridagi nisbiy foydali ish koeffisiyentini aniqlang.
Yechish: Соплодан чиқишдаги буғнинг ҳақиқий тезлигини (1.2) формуладан топамиз:

Soplodagi issiqlik energiyasi isrofi (1.12) – formuladan:

Kuraklar o’rtasidagi aylanma tezlikni u/c₁ = 0,5 munosabatga binoan topamiz:

Ishchi kuraklariga kirishdagi bug’ning nisbiy tezligi (1.5) – formuladan topiladi:

Bug’ning ishchi kurak kanallari orasidan chiqishdagi nisbiy tezligi (1.7) formula yordamida aniqlanadi:

Ishchi kuraklaridagi issiqlik energiyasi isrofi (1.14) – formuladan:

Ishchi kurak kanallari oralig‘idan chiqayotgan bug‘ning absolyut tezligini (m/s) (1.8) formuladan aniqlaymiz:

Absolyut chiqish tezligi bilan issiqlik energiyasi isrofini (kJ/kg) (1.15) formuladan aniqlaymiz:

Ishchi kuraklaridagi nisbiy foydali ish koeffisiyentini – (1.18) formuladan

7 – masala. Agar turbina pog’onasidagi ko’zda tutilgan issiqlik tushishi h₀ = 160 kJ/kg, soploning tezlik koeffisiyenti φ = 0,96, ishchi kuraklarining tezlik koeffisienti ψ = 0,88, soploning disk yassiligiga nisbatan qiyalik burchagi α₁ = 16º, kuraklar oralig'idagi aylanma tezlik u = 188 m/s va bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi β₂ = β₁ – 1º20’ ga teng bo'lsa – aktiv pog’ona ishchi kuraklaridagi nisbiy foydali ish koeffisiyentini aniqlang.