O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti energo-mexanika fakulteti

Javob: η_n.k. = 0,746.

Amaliy mashg‘ulot №27-28


Mavzu: Gaz turbinali IEMlarining texnik-iqtisodiy ko’rsatkichlari. (4-soat)
MAVZU. BUG’-GAZ QURILMASI TARKIBIDA ISHLOVCHI BUG’ TURBINASI ISSIQLIK XISOBI. 4-soat.


1 – masala. Agar turbina pog’onasidagi ko’zda tutilgan issiqlik tushishi h₀ = 100 kJ/kg, soploning tezlik koeffisiyenti φ = 0,95, ishchi kuraklarining tezlik koeffisienti ψ = 0,87, soploning disk yassiligiga nisbatan qiyalik burchagi α₁ = 13º, kuraklar oralig'idagi aylanma tezlikning soplodan oqib o'tayotgan bug'ning haqiqiy tezligiga nisbati u/c₁ = 0,5, bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi β₂ = β₁ – 1º, ishqalanish va ventilyatsiya tufayli issiqlik energiyasi isrofi h_i.v. = 1,3 kJ/kg, bug’ sarfi M = 30 kg/s va isrof bo’layotgan bug’sarfi M_b.s = 0,36 kg/s ga teng ekanligi ma’lum bo'lsa – aktiv pog’onaning ichki nisbiy f.i.k.ini aniqlang.
Yechish: Ishchi kuraklari oralig'iga bug’ning kirish burchagini (1.9) formuladan aniqlaymiz:

Bug’ning ishchi kuragidan chiqish burchagi:
β₂ = β₁ – 1º = 25º24’ – 1º = 24º24’.
Turbina diskini bug‘li muhitda aylanishi tufayli ishqalanish va ventilyatsiyaga nisbiy issiqlik energiyasi isrofi:
ζ_i.v. = h_i.v./h₀ = 1,3/100 = 0,013.
Zichlama tirqishlari, soplo va kuraklarni aylanib o‘tish joylari orqali bug‘ sarfi tufayli issiqlik energiyasi isrofi (kJ/kg) (1.17) formuladan topiladi:

Zichlama tirqishlari, soplo va kuraklarni aylanib o‘tishda bug‘ sarfi tufayli nisbiy issiqlik energiyasi isrofi:
ζ_b.s. = h_b.s./h₀ = 1,2/100 = 0,012.
Ko’rilayotgan pog‘onaning ichki nisbiy f.i.k.ini (1.22) formuladan aniqlaymiz:

2 – masala. Agar turbina pog’onasidagi soploning tezlik koeffisiyenti φ = 0,94, soploning disk yassiligiga nisbatan qiyalik burchagi α₁ = 14º, kuraklar oralig'idagi aylanma tezlikning soplodan oqib o'tayotgan bug'ning haqiqiy tezligiga nisbati u/c₁ = 0,43, turbina diskini ishqalanish va ventilyatsiyaga nisbiy issiqlik energiyasi isrofi ζ_i.v. = 0,03 va bug‘ sarfi tufayli nisbiy issiqlik energiyasi isrofi ζ_b.s. = 0,025 ga teng ekanligi ma’lum bo'lsa – reaktivlik darajasi ρ = 0,5 bo’lgan reaktiv pog’onaning ichki nisbiy f.i.k.ini aniqlang.