O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

21-jadval 
Pishloqlarning sifatini baholashning 100-ballik tizimi
№ p/p 
Ko’rsatkichlar 
Ajartilgan eng katta 
ball 
1.
Hidi va ta’mi 
45 
2.
Konsistenstiyasi 
25 
3.
Pishloqning g’ovakligi (risunok) 
10 
4.
Tashqi ko’rinishi 
10 
5.
Rangi 
5 
6.
O’rab va joylanishi 
5 
 
Jami 
100 
Bu jadval ma’lumotlaridan ko’rinib turibdiki, pishloqlarning sifatini aniqlashda hidi va 
ta’miga alohida e’tibor beriladi va eng katta ball ajratiladi. Pishloqlarning organoleptik 
ko’rsatkichlarining umumiy bali asosida ularni a’lo va 1-navlarga ajratiladi (22-jadval). 
 
22-jadval 
Pishloqlarning navlari uchun ajratilgan ballar 
 
№ 
 
Pishloqning navi 
 
Umumiy baho, ball 
Hidi va ta’mi uchun, 
ballarda kam bo’lmasligi 
kerak 
1. 
Oliy 
87-100 
37 
2. 
1-nav 
75-86 
34 
21-jadval ma’lumotlaridan ko’rinib turibdiki, oliy navli pishloqning umumiy bahosi 87-
100 ball, jumladan hidi va ta’mining bahosi kamida 37 ball, 1-navli pishloqning umumiy bahosi 
75 balldan, hidi va ta’mi uchun berilgan ball esa 34 balldan kam bo’lmasligi kerak. 
Agar pishloqlar uchun berilgan umumiy ball soni 75 dan kam bo’lsa, bunday pishloqlar 
standart talabiga javob bermaydigan pishloqlar deb topiladi va savdo tarmoqlariga sotish uchun 
ruxsat etilmasligi kerak. 
Oliy navli pishloqlarning shakli to’g’ri, qobig’i yupqa, tekis, toza, burishmagan bo’lishi 
kerak. Agar pishloqlar parafinlangan bo’lsa, u holda parafin qatlami shikastlanmagan bo’lishi 
kerak. Oliy navli pishloqlarning ta’mi va hidi o’ziga xos, sof, begona ta’m va hidlarsiz bo’lishi 
kerak. Birinchi navli pishloqlarda esa em-xashak ta’mi va nordonlik salgina sezilib turilishiga 
ruxsat etiladi. Xamiri oliy navli pishloqlarda bir jinsli, qayishqoq, 1-navlarida esa uvoqli, sal 
chandirsimon, bo’shroq bo’lishi mumkin. Pishloqlar xamirining rangi oqdan sal sariqqacha, 
butun xamir bo’ylab bir xil bo’lishi kerak. Pishloq xamirlarining g’ovakligi ham asosiy 
ko’rsatkichlaridan biri hisoblanadi. Oliy navli pishloqlarda g’ovakliklar yaxshi rivojlangan, 

---

86 
shakli va ularning joylashishi bir tekis bo’lishi kerak. Birinchi navli pishloqlarda esa g’ovaklari 
bir tekis joylashmagan holda ham bo’lishi mumkin. 
Pishloqlarning sifatini baholashda fizik-kimyoviy ko’rsatkichlari ham aniqlanadi. 
Quyidagi 23-jadvalda asosiy pishloq turlariga fizik-kimyoviy ko’rsatkichlari bo’yicha talablar 
keltirilgan.