O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muxandislik-texnologiya instituti

Eryong’oq.
Mevasi tuproq ichida etiladi, uni qazib olib, quritiladi. Eryong’oq issiqsevar 
o’simlik bo’lganligi uchun Respublikamizning janubiy viloyatlarida ko’plab etishtiriladi. 
Enyong’oq mevasi – qo’l bilan bosilganda oson chaqiladigan yumshoq po’stloq ichidagi 
dukkakdan iboratdir. Eryong’oqda o’rtacha oqsil miqdori 27,5 %, yog’ – 44,5 %, kletchatka – 
2,5 %, kul moddasi esa – 2,8 % ni tashkil etadi. 
Eryong’oqning sifati GOST 17111-71 nomerli standart talabi bo’yicha aniqlanadi. Bu 
standartga binoan eryong’oqning dukkagi sog’lom, sarg’ich rangli, o’ziga xos ta’mga va hidga 
ega bo’lishi kerak. Boshqa yong’oq turlarida talab etilgani singari ularda namlik miqdori 10 % 
gacha qilib belgilangan. 
Standart talabi bo’yicha eryong’oqda begona aralashmalar miqdori 1,0 % dan (shundan 
0,5 foizi mineral va organik aralashmalar), maydalangan va nuqsonli mag’izlar miqdori esa 2,0 
% dan ortiq bo’lmasligi kerakligi ko’rsatib o’tilgan. Shuningdek, eryong’oq massasida begona 
ta’m va hidga ega bo’lgan, zararkunandalar bilan zararlangan mag’izlar hamda yovvoyi va 
madaniy o’simliklarning urug’lari bo’lishiga yo’l qo’yilmaydi. 
Eryong’oq ham boshqa yong’oq mevalari singari to’g’ridan-to’g’ri iste’mol qilinadi va 
uni qandolat mahsulotlari ishlab chiqarishda boshqa yong’oq mag’izlari o’rnini bosuvchi xom 
ashyo sifatida ham ishlatish mumkin. Eryong’oq mag’zida ko’p miqdorda yog’ bo’lganligi 
uchun undan yog’ olishda ham foydalanish mumkin. 
Pista.
Pista daraxti Markaziy Osiyoda, xususan O’zbekiston Respublikasida yovvoyi 
holda o’sadi. Pista mevasi kichik (1,5 g gacha), rangi och-sariq, ikki pallali qattiq po’choqdan va 
mag’izdan tashkil topgan bo’ladi. To’la pishib etilgan pistalarda po’choq choki bo’ylab yoriladi. 
Choki bo’ylab yorilmaydigan pistlar ham bo’ladi. Bunday pistalardan mag’izini ajratib olish 
qiyinroq kechadi. Pistaning mag’zi binafsha-ko’kish rangda, shirin, yoqimli ta’mga ega bo’ladi. 
Pista mag’zi to’g’ridan-to’g’ri iste’mol qilinadi va qandolatchilik xom ashyo sifatida ishlatiladi. 
Pistalarning sifatini baholash uchun Tojikiston, Qirg’iziston Respublikalarida, 
shuningdek bizning Respublikamizda ham standartlar ishlab chiqilgan va tasdiqlangan. Bu 
standartlar talabi bo’yicha ularning sifatini baholashda tashqi ko’rinishi, choki bo’ylab yorilgan, 
ya’ni ochiq pistalarning hissasi, o’lchamlari, rangi, ta’mi va hidi kabi ko’rsatkichlari asos qilib 
olingan. Namlik boshqa yong’oq mag’izlaridagidek 10 % dan ortiq bo’lmasligi standartlarda 
belgilab qo’yilgan.