O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti yerusti transport tizimlari

5.3. Mutaxassislarga bo’lgan asosiy talablar va ular bilan korxonalarni
ta’minlanganligi.
Avtomobil transportida balans soatni bajarilishini rejalashtirish va uni
bajarilishini ta`minlash masalasi dolzarb hisoblanadi. Bu masalaga yondoshish

---

avtomobilni liniyada ishlash xisusiyatiga qarab unga xaydovchilarni biriktirish
tashish turiga qarab quydagicha shakllangan.
Avtobuslar uchun shaharda 2,2 xay/avto ; Yuk avtomobillar uchun shaharda
1,6 xay/avto; Yengil avtomobillar uchun 1,8 xay/avto; Bu taxminiy
ko’rsatkich bo’lib undan ko’ra aniqrog’i avtomobilning sutka davomida
ishlash soatiga qarab mashinasoat hajmi (TNM) shakillanadi
TNM = Tsm* Ksm (m*soat)
Bunda Tsm -xarakatdagi tarkibni smenadagi ish davomiyligi , m*soat
Ksm- xarakatdagi tarkibni smena koeffitsienti 1-3 ;
Bu xarakatdagi tarkiblarni ma`lum davrdagi ishlash soati
S
TNM
quydagicha topiladi:
S
TNM=Asl* Tsml* Ksml*Dil+ Asl* Tsml* Ksml*Dil+....
+Asp* Tsmp* Ksmp*Dip; (m*soat)
Bir rusumli xarakatdagi tarkiblarga kerakli xaydovchilar soni Na quydagi
formula bilan aniqlanadi :
Na= TNM: BX (xay);
Bunda BX- xaydovchilarni bir oydagi balans soati 169,2 soat
Avtokorxonadagi jami amaldagi ishlagan xaydovchilar soni quydagicha topiladi:
X
N a=Asl* N a l + N a As2* N a2+... + As2* Na2
Avtokorxonada jami ro’yxatdagi xaydovchilar soni quydagicha topiladi:
S
Nr=(S N a* 0,053+
S
N a* 0,053)+
S
Na
Bunda
S
N a* 0,053- bunda kasal xaydovchilar soni ;
S
N a* 0,083- bunda mehnat ta’tilidagi xaydovchilar soni
Muxandis texnik xodimlari soni quydagicha topiladi:
XMTX=XNr*(0,03-0,12)
Kichik boshqaruv xodimlari soni quydagicha topiladi:
XKBX=XNr*(0,04-0,13)
Bunda qanchalik muxandis texnik xodimlari va kichik boshqaruv xodimlari soni
ko’paysa avtokorxona iqtisodiy ko’rsatkichlari pasayib zararga kirib ketishi
mumkun. Ushbu me’yorlar va jarayonga moslashtirish orqali quydagi me’yorlar
ishlab chiqilgan.