O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi navoiy davlat pedagogika instituti umumiy tilshunoslik

seniki. 
Sen minglab azamat botirga doya, 
Arslon yigitlarning bari 
seniki 
( G’.G’ulom) 
Ona halqim, jon-tanim 
manim
 
O`zbekiston-Vatanim 
manim.
 
(A.Oripov) 
Manim
 peshonamga nelar yozilgan. Saltanatning taqdiri na bo`lur, qay birini bilasiz.
(O.Yoqubov) 
Bu misollarda manim so`zidagi 
-im,
affiksi -
ning
o`rnida iShlatilgan. CHunki bu o`rinda 
davr tilini aks ettiriSh maqsadi ko`zda tutilgan. 
Misollarda
manim 
mening 
o`rnida ishlatilgan. Bu o`rinda alliterastiya va assonans hosil 
qiliSh uchun va Shu orqali She‘rdagi so`zlarning ohangdorligini ta‘minlaSh maqsadi nazarda 
tutiladi.

---

208 
Ot so`z turkumining uslubiy imkoniyatlari bu so`z turkumiga hos bo`lgan egalik, kelishik, 
ko`plik va sub‘ektiv baho Shakllarida yana ham qirraliroq ko`rinadi. Jamiyat taraqqiyoti 
tufayli bu kategoriyalarga hos bo`lgan Shakllarning ba‘zilari eskirib, o`rniga yangisi paydo 
bo`lgan, ba‘zilari esa variant sifatida qo`llanilib, ma‘lum bir uslubiy vazifani bajaradi.
Masalan: o`zbek tilida yo`naliShni bildiradigan 
-ga, -ka, -qa,
affikslari adabiy tilga hos 
bo`lib, neytral Shakllarda, 
-a, - g’a va -na
esa ma‘lum uslubga hos bo`lib, uslubiy vosita 
sifatida hizmat qiladi. Masalan:
Sochining savdosi tuShdi 
boshima
 boshdin yana
Tiyra bo`ldi ro`zg’orim ul qaro qoShdin yana. 
Jonima
 o`t soldi ul ruhsorai zebo yana 
Ko`ngluma
 ul zulf bo`ldi moyayi savdo yana 
Yoki
To yor kimni istaru