O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti «Geografiya» kaferdrasi

Xalqaro 
i
shchi kuchlarini boshqarish. 
Albatta, xalqaro ishchi kuchlari 
migratsiyasi ko’p 
hollarda davlat va davlatlararo boshq
aruvida ma’lum 

---

muammolarni keltirib chiqaradi. Bu masalaga davlat aralashuvi xalqaro savdoni 
boshqarishdan ancha ilgari xalqaro mehnat bozori tashkil etilgandayoq amalga 
oshgan edi. Ch
unki u mamlakatdan bu mamlakatga o’tgan fu
qarolar albatta biror 
tushunmovchiliklar oqibatida muammoni yuzaga keltiradi. Shu bois, XVIII 
asrdayok davlat chegaralarida
n immigrantlarni o’tkazmaslik bo’yicha 
q
at’iy 
qonun 
ishlab chiqilgan. Bunga yaq
in o’xshash 
qonunlar XIX asrda h
am ko’pgina Yevropa 
mamlakatlarida amal qilingan. Ammo hozirgi kunda dunyoning barcha yirik 
mamlakatlari o’z ichki me
hnat 
bozorlarini to’ldirish,
iqtisodini mustaxkamlash 
uchun immigrant va emigrantlar uchun hamda ularni qonuniy boshqarish uchun 
tartib-qoidalar ishlab chiq
ib, yo’llarni ochganlar. 
Ko’pgina mamlakatlarda milliy 
hokimiyatlar migratsiya jarayoniga faol 
nazar solayotirlar. Ular boshqar
ayotgan tartiblarga ko’ra nafa
qat immigrantlarning 
umumiy soni, kasb-kori, yoshi etiborga olinayotir, balki ularni shu yerga doimiy 
kelib ishlashlarini taminlovchi qonun-qoidalarga ham amal qilinmokda. 
Ishchi kuchlari import qilinayotgin mamlakatlarda davlat migratsiyasi 
boshqaruvi tizimida q
o’yidagi elementlar e’tiborda bo’ladi:

immigrantlar uchun yuridik, siyosiy va kasbiy qonunchiliklarni joriy 
etish; 

milliy immigratsiya xizmati; 

migratsiya mavjud bo’lgan davlatlar o’rtasida kelishuvni amalga 
oshirish.
Odatda davlvt boshq
aruvi byudjet bo’yicha moliyalashtirilgan 
holatda xorij 
ishchi kuchlarini jalb etishga kirishiladi. Shuningdek, immigrantning shartnoma 
vaq
ti tugagach o’z uyiga 
qaytishi kafolatlanadi.
Yirik ishchi kuchlari migratsiyasidan foydalanayotgan mamlakatlarda 
immigrantlar bilan yaxshi munosabatda bo’lishadilar.
Birinchidan, ishchining mutaxassisligi, bilimi, yoshi, salomatligi inobatga 
olinib, ularga erkin ishlashlari uchun qulay shart-sharoitlar yaratib berishdilar. 
Yuq
orida ta’kidlaganimizdek, ish bo’yicha tuzilgan ikki tomonlama shartnoma 
(kontraktlar) muddati tugagach, unga maoshidan tashqari moddiy konpensatsiya va 
uning mamlakatiga ham immigratsiya yordami sifatida pul mabla
g’i o’tkazadi.
Immigratsion siyosat bevosita immigratsiya milliy x
izmati, ya’ni me
hnat 
vazirligi, adliya yoki ichki ishlar hodimlaridan tashkil topgan nufuzli xizmat orqali 
nazorat qilinadi. Bu organ ham federal migratsiyasi xizmati singari faoliyat 
yuritadi.