O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik-qurilish instituti «qurilish-texnologiya» fakul’teti

 
 
 
 
 
 
 

---

7 
Yo’l o’tgan hududning tabiiy iqlim sharoiti. 
Loyihalanayotgan avtomobil yo’li SHNK 2.05.02-07 “Avtomobil yo’llari”ga asosan qurilish 
zonasining tabiiy sharoiti, ob-havo iqlim omillari majmui jihatidan I yo’l-iqlim mintaqasida 
joylashgan.
Namangan viloyati- O’zbekiston respublikasi tarkibidagi viloyat bo’lib sharqida, Farg’ona 
vodiysining janubida joylashgan. Shimoldan Andijon viloyatlari, janubiy-sharqdan Qirg’iziston, 
g’arbdan Tojikiston Respublikalari bilan chegaradosh. Maydoni 6.8 ming km
2
. Tarkibida 15 ta tuman 
9 ta shahar 10 ta shaharcha mavjud.
Tabiati
. Namangan viloyatining shimoliy qismini Qoraqalpoq dashtlari egallagan, janubdan 
Olay tizmasidan oqib tushadigan daryolarning yoyilmalari bilan o’ralgan. Janubdan adirlar Olay 
tizmasining tog’ oldilari bilan almashinib turadi. Farg’ona viloyati seysmik zona hisoblanadi. Iqlimi 
kontinental. Qishi birmuncha yumshoq, ba’zan havo juda sovub ketadi. Yanvar oyining o’rtacha 
harorati -3.20, iyulniki +280. Vodiyning g’arbida esadigan kuchli “Qo’qon shamoli” iqlimga salbiy 
ta’sir etadi. Shamolning tezligi sekundiga ba’zan 35-40 m ga yetadi. Janubiy sharqida yozda gormsel 
esadi.
Havoning yuqori darajasi iyul oyida +45,1oS gacha (o’rtacha +35,4oS), past darajasi yanvar 
oyida –28,4oS gacha (o’rtacha 7,5oS) boradi. Havoning yillik o’rtacha darajasi +14,2oS ga teng.
Qish uzoq bo’lib, qor qoplamining paydo bo’lishi 24 noyabrga, ketishi 20 fevralga to’g’ri 
keladi. Qor qoplamining turishi qishda o’rtacha 7 kunga, qalinligi 4-8 sm ni tashkil qiladi. Erning 
muzlash chuqurligi 68 sm gacha boradi.
Hozir chuchuk suv zahiralarining 54 foizidangina foydalanish mumkin. Statistik 
ma’lumotlarga qaraganda, 2025 yilga borib chuchuk suv iste’moli miqdori hozirgiga nisbatan 75 
foizga ortadi. Olimlar iqlim o’zgarishi bilan er yuzidan o’simlik va hayvonot turlarining 15 foizdan 40 
foizigacha yo’qolishi mumkinligini aytmoqda. Kelajakda iqlim o’zgarishlari yanada jiddiy oqibatlari 
bilan tahdid solishi èhtimoli tobora kuchaymoqda. Shu bois, bu jarayonni bugun sekinlatish lozim. 
Bunda barchamizning o’rnimiz bo’lishi, avvalo, farzandlarimiz ongiga murg’akligidan èkologik 
madaniyatni singdirishimiz lozim.
Aholisi
, asosan, o’zbeklar shuningdek tojik, rus, qirg’iz, tatar va boshqqa millat vakillari ham 
yashaydi. Aholining o’rtacha zichligi 1km
2
ga 413,9 kishi.