O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan davlat universiteti jismoniy madaniyat kaferdrasi «tasdiqlayman»

Qismlarga 
(bo’laklarga) 
ajratish 
bilan 
o’zlashtirish uslubiyotini 
qo’llashning boshlanishi harakat faoliyatini alohida bo’laklarga ajratib, ularni asta-
sekin, zarur bo’lgan umumiylikka birlashtirishni nazarda tutadi. Bu uslubiyotni 
to’laqonli amalga oshirish, ko’p holatlarda o’qituvchining harakat faoliyatini 
alohida bo’laklar, qismlarga ajrata olishi va uni ajratish lozim emasligini, amalda 
shug’ullanuvchilar shu harakatlarni bajarishni uddalay oladimi yoki yo’qmi 
ekanligini bilishiga bog’liq. 
Pedagogika amaliyotidagi qator ilmiy va amaliy izlanishlar har qanday 
harakat faoliyati tarkibini bo’laklarga - qismlarga ajratish mumkinligini isbotladi. 
Qismlarga ajratish chegarasi va uning xarakteri ta’limning vazifalariga muvofiq 
holda, mashqni bo’laklay olishni bilishni taqazo etadi. 
Bir butun tarkibdagi alohida harakat elementlarining harakatni bir butun 
qilishida ularning orasida belgilangan munosabatlar mavjud bo’ladi. Harakatlarni 

---

179 
ajratib ularni jamlash, bir butun qilishni bilish - faqat uni qismlarga ajratishni 
anglash, bir butun qilish qonuniyatlari orqali amalga oshiriladi. 
Bo’laklarga bo’lish - qismlarga ajratib o’rgatish usuliyatining xarakgerli 
belgisi xisoblanadi. Bo’laklarga ajratish butun bir harakat faoliyatini o’zlashtirishni 
yengillashtiruvchi boshlang’ich alohida bosqich xolos. Uning yakuni harakatni 
to’la o’rganish bilan tugallanadi. Ta’lim yakunida o’quvchilar harakat faoliyatini 
boshlanishidan oxirigacha bir butun deb qabul qilishlari lozim. 
Bu qo’shilishning ijrosida asosiy va ikkinchi darajali elementlar bo’lishi 
mumkin emas, ularning hammasi muhimdir. Bularning barchasi u yoki bu darajada 
umumiy yutuqqa poydevordir. 
Harakat faoliyatini qismlarga ajratish metodlari turli tuman. Lekin, ularning 
har birini qo’llashda -