О‘zbekiston respublikasi oliy va о‘rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy davlat konchilik instituti

Nazariy savollar

1. 
   eDrawing dasturining ishlatilishidan maqsad?
   
2. 
   Elektron pochtadan foydalanishda eDrawingni afzalliklari?
   
3. 
   Ekranning o`lchamini qanday qilib o`zgartirish mumkin?
   
4. 
   Saqlash uchun qaysi tugmadan foydalaniladi?
   

AMALIY ISHI № 5
CAM tizimidagi dasturlar va ularning asosiy funksional imkoniyatlari.


Amaliy ish maqsadi: Avtomatlashtirilgan tizimda ishlovchi dastgohlar haqida ma`lumotlarga ega bo`lish va RDB dastgohlarida g-code tizimidan foydalanishni o`rganish.


Ishni bajarish uchun kerak bo’ladigan asbob va jihozlar:

5. 
   RDB dastgohi va dasturi o’rnatilgan «Windows» operatsion tizimli “Pentium IV” kompyuteri.
   
6. 
   O’rta murakkablikdagi detallar namunalari.
   
7. 
   Detallarni o’lchash uchun o’chov asboblari.
   
8. 
   Bajarilgan ishni chop etish uchun plotter yoki printer.
   

Nazariy ma’lumotlar
G-kod – dasturlash tili soni o‘zgarishini tekshirish uchun ananaviy qurilma. Bu 1960 – yillarning boshida ELECTRONIC INDUSTRIES ALLIANCE tomonidan yaratilgan. Yuritilishi RS274 standarti sifatida 1980-yilning fevral oyida tasdiqlangan. Qo‘mitasi standartlari uchun ISO 6983-1.2009. Goskomitet standarti ISO G-kod – GOST 20999-83 sifatida yuritiladi. Sovet texnik adabiyotida G-kod ISO 7-bit kodi sifatida (ISO 7-bit) deb ataladi. G-kod CNC mashina kodi shuningdek, AEG va PC8C kodlari shaklida malumotlarni vakillik qilish uchun mo‘ljallangan 8-yulakcha kodi ISO 7-bit (kodlash uchun, 8-yulakcha paritetini nazorat kilish uchun ishlatiladi).
Ishlab chiquvchilar (CNC) rakamli dastur nazorat qurilmalari tizimlarini kengaytirishda asosiy dasturlash tili ko‘pligi sifatida G-kod yordamida mazmunli nazorat buyruklar (operator) sifatida ishlash dasturi uchun mashinalarni nazorat qilish dasturlaridan foydalanish moyildir.
Dastur tuzilmasi
G-kod yordamida yozilgan dasturlar qattiq tuzilishga ega. Barcha nazorat buyruqlar – bir gurux yoki bir necha jamoalar doirasida birlashtirilib tashkil etiladi. Shunday bo‘lsada orkada yangi satr belgi (CR/LF) blok dasturi va undan tashkari bir kator izoxlar xam bor. Birinchi ( va bazi xollarda oxirgi) belgisi “%” faqat bir kalrni ichiga oladi. Dastur M02 va M30 komandalari bilan yakunlanadi. Dasturlash sharxlaridan so‘ng aylana qavslar ichiga joylashtiriladi yoki aloxida kadrda tashkil etiladi.
Tartibli buyruqlar qatiy nazarda tutilmagan, balki ananaviy ( masalan, ish tekisligini tanlash), undan keyn buyruqlar joylashuvi, undan so‘ng qayta ishlash va texnologiya buyruqlari rejimlarini tanlash.
Dasturlar osti buyruqlardan so‘ng M02 tasvirlangan bo‘lishi mumkin, lekin M30 dan oldin bo‘lishi xam mumkin. Dasturlash osti kadrda Lxx ko‘rinishida boshlanadi, xx bu – dasturlash osti raqami, M17 buyrug‘i bilan yakunlanadi.
Umumiy kodlar jadvali:
Asosiy ( standartlar tayyorgarligi atalishi) buyruqlar tili G xarfi bilan boshlanadi:

• 
  Berilgan tezlikda ish organlarining uskunalari xarakati ( chizikli va aylana)
  
• 
  Xar xil ketma-ketliklarni amalga oshirilishi (masalan, kesib utishi va rezba kabilar)
  
• 
  Boshkaruv parametrlar vositasi, koordinata tizimlari, va xarakat tekisligi
  

Tayyorlov (asosiy) buyruqlar