|
XULOSA – HOTIMA
1. Adabiyotlardan ma’lum bo’lishicha Jahon bo’ylab shu kungacha 52 000 000 kishi SPID infektsiyasi va kasalligiga duchor bo’lib, ulardan 20 000 000 nining umri keskin qisqarib dunyodan ko’z yumgan. Shuning uchun ham xulosani Jahon Sog’liqni saqlash (JSS) tashkiloti Bosh direktorining 1986 yildayoq aytgan so’zlaridan boshlashlikni lozim topdik:
"Avvalgi turli xil o’ta xavfli - o’lim xavfi soladigan pandemiyalardan ko’ra nihoyatda xavfli, og’ir, jiddiy pandemiya oldida kurolsiz holda turibmiz. Uni bizlar yaxshi anglamayotibmiz, o’rtoqlar!"
2. Fikrimizcha gap SPID infektsiyasining qachon, qaerda, qanday qilib kelib chiqqanida emas, balki eng muhimi "Asrlar vabosi" bo’lib qolayotgan, insoniyatga katta xavf tug’dirayotgan kasallikka qarshi kurashish, tarqalishining oldini olish va davolashdadir.
3. SPIDga qarshi kurashish masalasida har bir kishi, jamoatchilik, birlashma-tashkilotlar rahbarlari, xodimlari ongida inqilobiy o’zgarishlar keltirib chiqarish eng zarur chora-tadbirlardan bo’lishi shart.
Buning uchun albatta kim bo’lishidan qatiy nazar, har bir shaxs SPID haqida etarli darajada, ilmiy asoslangan tushuncha va ma’lumotlarga, uning oldini olish chora-tadbirlaridan xabardor bo’lishi lozim.
4. Shuni nazarda tutish kerakki, ushbu "BALOI OFAT"ga baho berishda olimlarning so’roqlari shuni ko’rsatadiki, odamlarning deyarlik yarmi: "Insonlar xulq-atvori me’yorining pasayganligiga bo’lgan jazolash" deb javob berishgan. Ha, chindan ham bu achchiq haqiqatdir.
5. GDR, Shvetsariya va shu kabi mamlakatlarda amalda SPID haqidagi ma’lumotlarni har bir shaxs, oila, har bir xonadonda, tashkilotlarda, o’quvchi va talabalar orasida tashviqot-targ’ibot ishlari yaxshi yo’lga qo’yilganligi qayd etiladi. GDRda SPIDdan saqlanish haqidagi Broshyura 350000 nusxada chop etilganligi, o’qituvchi, o’quvchi, talabalar uchun darslik mavjudligi, 9-12 sinflarda o’qitilishi va shuning uchun ham u erda SPID haqidagi ma’lumoti bo’lmagan kishi topilmasligi haqidagi ko’rsatmalar ham bor ekan. Shvetsariyada 1986 yilda har bir oila SPID haqidagi broshyuraga ega bo’lganliklari haqida ham ma’lumotlar mavjud.
6. Ma’lumingizkim, bizning Respublikamizda ham Davlatimiz tomonidan narkomaniya, chekish va ichkilikbozlik – alkogolizmga qarshi kurashish Davlat dasturi qatorida SPIDga qarshi kurash dasturining qo’shilishi ham muhim masalalar qatoriga kirdi.
7. Mustaqillik va istiqlol sharofati ila Prezidentimizning xalqimizga, ayniqsa yosh avlodga nihoyatda g’amxo’r ekanliklari tufayli O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi va O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash Vazirligi tomonidan "OITS (SPID) virusi bilan zararlanishning oldini olishning xuquqiy asoslari" haqidagi yuqorida qayd etilgan bir qator qonun, qaror va buyruqlarining ruyobga kelishi insonlar umrining xazon bo’lishining oldini olishda katta ahamiyatga ega bo’lmokda.
8. OITS (SPID)ning kelib chiqishi, VICh-infektsiyaning tarqalishining oldini olish har bir insonning diqqat markazida bo’lishi kerak. Shuningdek, uning jinsiy, parenteral va vertikal yo’llar bilan tarqalishini, hamda giyohvandlar (narkomanlar), gomoseksualistlar, biseksualistlar va betartib jinsiy aloqa qiluvchilar kabi o’ta xavfli guruhlar borligini doimo nazarda tutishlik eng samarali profilaktik chora-tadbirlardan hisoblanadi.
8. Endigi masala hozirgi kunda ayniqsa SPID kasalligi haqidagi tushunchalar xalqimiz va yoshlar orasida olib borilayotgan tashviqot-targ’ibot ishlari, qoniqarli, yuksak darajada emasligini tanqidiy nazar bilan tan olgan holda "Barkamol va sog’lom avlodni etishtirish" da jiddiylik, xushyorlik bilan keng doirada, kompleks birgalikda, keng qamrovli ravishda ish olib borishimiz kerak. Shuningdek, bu borada har bir ongli shaxs o’z hissasini ko’shishi va o’zining majburiy burchi deb tushunmog’i lozim.
10. Qatiy qayd etishimiz kerakki, sanitariya tashviqot-targ’ibot ishlari, "ASR VABOSI" bo’lmish SPIDning oldini olishda eng muhim ish bo’lib qoladi. Ushbu tushunchaga - masalaga e’tibor bermaslik jinoyatdir
Shu bilan birga, Aziz o’quvchi, Siz bilan g’oyibona birga bo’lib, kezi kelganda ayrim Sizga ma’lum yoki noma’lum bo’lgan dil so’zlarimiz hamda fikr-muloxazalarimizni bayon etmoqchimiz. Quyida gap ana shular haqida boradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
