O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi namangan davlat universiteti



Download 4,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet98/103
Sana30.04.2022
Hajmi4,58 Mb.
#595729
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   103
Bog'liq
2. YOSH FIZIOLOGIYASI VA GIGIYENA. Majmua. O.N. Imomov

part 
of 
respiratory system
Ventilyasiya
Ventilyasiya 
mexanik jarayon bo‘lib, 
havoni 
o‘pkalarga 
kirishi va chiqishidir 
Ventilation 
is 
the 
mechanical process that moves 
air 
into 
and out of the lungs
MAVZU: AYRISH ORGANLARINING YOSHGA XOS XUSUSIYATLARI 
Reja: 


200 
1. Ayrish organlari va ularning funksiyasi 
2. Buyrakning mikroskopik tuzilishi va buyrakda siydik hosil bo`lishi 
3. Siydik ayirishning yoshga oid xususiyatlari 
4. Siydik tanosil organlari gigiyenasi 
5. Teri gigiyenasi 
Maqsad va vazifalar:
Talabalarga ayirish tizimi, tizimning bolalarning 
o’sish va rivojlanishidagi ahamiyati, moddalar almashinuvidagi roli, kasalliklari, 
yoshga oid xususiyatlari unga qo’yiladigan gigiyenik talablar haqida ma’lumotlar 
beriladi. 
Talabalar bilishlari va bajarishlari shart: 
Talabalar dars jarayonida va darsdan tashqari elektron darslikdan foydalanib, 
ayirish tizimi, tizimning bolalarning o’sish va rivojlanishidagi ahamiyati, moddalar 
almashinuvidagi roli, kasalliklari, yoshga oid xususiyatlari unga qo’yiladigan 
gigiyenik talablar haqida bilim va ko’nikmalarga ega bo’lishlari lozim. 
Tayanch so’zlar: 
buyrak, siydik yo’li, nefron, birlamchi siydik, siydik pufagi. 
1. Ayrish organlari va ularning funksiyasi 
Ayirish. Tirik organizm ichki muhit barqarorligini saqlash uchun, organizmga 
kirgan ozuqa moddalar, suv, havo va boshqa moddalarning almashinish qoldiqlarini 
tashqi muhitga chiqarib turishi shart. Chunki moddalar almashinuvi qoldiqlari 
siydikchil, siydik kislota, kreotinin va shunga o'xshash moddalar miqdori qonda 
ortib ketsa, organizm zaharlanadi. 
Organizmga dori sifatida yoki boshqa vaziyatda kiritilgan yot moddalardan 
tashqari, organizm ichki muhiti muvozanatini saqlash uchun kerakli moddalarni 
chiqarish ham shart. 
1-rasm. 


201 
Buyraklarning umumiy tuzilishi 
Organizmdan tashqariga ajraluvchi chiqindi moddalarni ekskretlar deb 
ataladi. Ajratuvchi organlarni ekskretor deyiladi. Ekskretor organlarga nafas yo'li, 
teri, ichak yo'li va buyrak kiradi. Ayirish organlariga yog`, ter va sut bezlari ham 
mansubdir. 
O'pka orqali karbonat angidrid, qisman suv, efir, xloroform va yengil 
uchuvchi gazlar ajraladi. 
2-rasm. 
O’pkada gazlar almashinuvi 
Teri orqali qisman suv, tuzlar, mikroelementlar, azot almashinish qoldiqlari 
va siydikchil moddalar ajraladi. Ichaklar orqali hazm bo'lmagan oziq moddalar 
qoldiqlari, metall tuzlari, qisman suv, ba'zi dorilar va organik bo'yoqlarning 
qoldiqlari ajraladi. 

Download 4,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   103




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish