O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti "mashinosozlik texnologiyasi va mashinasozlik ishlab chiqarishlarini avtomatlashtirish" kafedrasi

Chizma shriftlari. Chizmalardagi barcha yozuvlar, harf va raqamlar 2.304-81 DS «Chizma shriftlari» asosida yoziladi. Shriftlarning o‘lchamlari bosh harfning millimetr hisobida berilgan h balandligi bilan aniqlanadi. Shriftlarning quyidagi o‘lchamlari mavjud: 2,5; 3,5; 5; 7; 10; 14; 20; 28; 40. Shriftlarning A va B turlari mavjud bo‘lib, A turdagi shriftlarning harf chiziqlarining qalinligi d bosh harf balandligining 1/14 qismiga (d=h/14), B turida esa 1/10 qismiga (d= h/10) teng qilib olingan.

Burchak shtampi.

Burchak shtampi.

O‘lcham qo‘yish. Chizmalardagi barcha o‘lchamlar 3.207-68 DS ga muvofiq qo‘yiladi. Chizmada berilgan barcha o‘lchamlar mumkin qadar kam bo‘lishi va shu bilan birga buyumni yasash hamda uni nazorat qilish uchun yetarli bo‘lishi kerak.

O‘lcham qo‘yish. Chizmalardagi barcha o‘lchamlar 3.207-68 DS ga muvofiq qo‘yiladi. Chizmada berilgan barcha o‘lchamlar mumkin qadar kam bo‘lishi va shu bilan birga buyumni yasash hamda uni nazorat qilish uchun yetarli bo‘lishi kerak.

shar

Qirqim va kesimlarni shtrixlash.

Qirqim va kesimlarni shtrixlash.

2.306-68 DS ga binoan barcha chizmalardagi qirqim va kesim yuzalari shtrixlashning turlari chizilayotgan buyumning materialiga qarab tanlab olib shtrixlanadi. Shtrixlash chiziqlari chizma ramkasi chiziqlariga nisbatan 45 burchak ostida chiziladi. Agar shtrix chiziqlarnig yo‘nalishi kontur chiziqlari yo‘nalishi bilan to‘g‘ri kelib qolsa, shtrixlash 30 yoki 60 burchak ostida bo‘lishi mumkin.

Shtrixlash chiziqlari orasidagi masofa kesim yuzasining katta kichikligiga qarab 1 mm dan 10 mm gacha olinadi.

Shtrixlash chiziqlari orasidagi masofa kesim yuzasining katta kichikligiga qarab 1 mm dan 10 mm gacha olinadi.