O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi namangan muhandislik pedagogika isntituti “menejment” kafedrasi

6.3.Etuklik bosqichida bo’lgantarmoqlarda raqobat strategiyasi
Yangi tarmoqlarning tez sur’atlar bilan o’sishi o’zoq davom etmaydi. Yetuklik bosqichiga utish davrida, tarmoqning raqobat muxitida sezilarli o’zgarishlar sodir bo’ladi.

Bo’lar quyidagilar:

1. Istemol talabining pasayishi tarmoqning bozordagi ulushini saqlab qolish uchun kuchli raqobatni yo’zaga keltiradi.

2. Mijozlar injiqroq bo’lib boradilar va takroriy xaridlarida katta foyda talab qiladilar.

3. Raqobatko’p xollarda xarajatlarga va xizmat ko’rsatish darajasiga katta ta’sir ko’rsatadi.

4. Ishlab chiqarish kuvvatlarini kengaytirishda jiddiy muammolar paydo bo’ladi.

5. Innovatsion jarayon va tovarlarni qo’llashning yangi usullarini izlash kiyinlashadi.

6. 
   Xalkaro raqobat kuchayadi.
   
7. 
   Tarmoqning daromadliligi pasayadi.
   
8. 
   Raqobatning kuchayishi avvalgi raqobatchilarning bir-birga kushilib ketishlariga va bir-birlarini «yutib» yuborishlariga olib keladi.
   

Etuklik bosqichi rivojlanib borgan sari korxonalar o’zlarining strategik xarakatlarini raqobatchilar orasida pozitsiyalarini mustaxkamlashga yunaltiradilar. Bunda ular kuyidagi vositalardan foydalanadilar:

• 
  Parametrik katorlarini kiskartirish.
  
• 
  Ishlab chiqarish jarayonini modernizatsiya qilishga etiborni karatish.
  
• 
  Xarajatlarni kamaytirishga etiborni kuchaytirish.
  
• 
  Mavjud xaridorlarga sotuvni oshirish.
  
• 
  Raqobatchi korxonalarni past baholarda sotib olish.
  
• 
  Xalkaro bozorga chiqish.