O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

Asosiy retseptura qisqartmalari 
Qisqartmalar 
To‘liq yozilgan holati O‘zbek tilidagi tarjimasi 
āā. 
Ana 
teng miqdorda 
as.,asid. 
Asidum 
Kislota 
amr. 
Amrulla 
Ampula 
aq. 
Aqua 
Suv 
aq. pur
. 
aqua purificata 
tozalangan suv 
but. 
Butyrum 
moy (qattiq moy) 
somr.,srs., cp 
somrositus (a, um) 
Murakkab 
D. 
Da (Detur,Dentur) 
Ber(berilsin, berilgan bo‘lsin) 
D.S. 
Da, Signa 
Ber, belgila 

---

36 
Detur, Signetur 
Berilsin,belgilansin 
D.t.d. 
Da (Dentur) tales dosis Ber (berilgan bo‘lsin) ushbudozada 
dil. 
Dilutus 
Suyultirilgan 
div.in p.aeq. 
divide 
in 
partes 
aequales 
tengmiqdorgabo‘ling (qismlargaajrat) 
extr. 
Extractum 
Ekstrakt 
f. 
fiat (fiant) 
hosil bo‘lsin 
gtt. 
gutta, guttae 
tomchi, tomchilar 
inf. 
Infusum 
Damlama 
in amr. 
in amrullis 
Ampulalarda 
intab. 
intab(u)lettis 
Tabletkalarda 
lin. 
Linimentum 
Liniment 
liq. 
Liquor 
Suyuqlik 
M.pil. 
massa pilularum 
pilyula massasi 
M. 
Misce, Misceatur 
aralashtir (aralashtirilgan bo‘lsin) 
N. 
Numero 
raqam bilan 
o1. 
o1eum 
moy (suyuq) 
rast. 
Rasta 
Pasta 
ri1. 
Rilula 
pilyula, habdori 
r.aeq. 
rartes aequales 
teng miqdorda 
rpt., rraes. 
Praesiritatus 
cho‘kma 
rulv. 
Rulvis 
kukun, sochma 
q.s. 
quantum satis 
qancha talabqilsa, keragicha 
r., rad. 
Radix 
Ildiz 
Rr. 
Recipe 
Ol 
Rer. 
Rerete,Repetatur 
qaytar, (qaytarilsin) 
rhiz. 
Rhizoma 
Ildizpoya 
S. 
Signa,Signetur 
belgila, (belgilansin) 

---

37 
sem. 
Semen 
urug‘ 
simpl. 
Simplex 
Oddiy 
sir. 
Sirupus 
sirop (sharbat) 
sol. 
Solutio 
Eritma 
supp. 
Suppositorium 
shamcha (suppozitoriy) 
tab. 
tab(u)letta 
Tabletka 
t-ra, tinc. 
Tinctura 
Tindirma 
ung. 
Unguentum 
Surtma 
vitr. 
Vitrum 
shisha idish 
Narkotiklar va ularga tenglashtirilgan dori vositalariga retsept, ularning 
dori shakllaridan qat’iy nazar, maxsus formadagi blankalarga yoziladi va ular 
davolash-profilaktika muassasasi bosh shifokorining imzosi, muassasa shtampi, 
dumaloq muhri hamda shifokorning shaxsiy muhri bilan tasdiqlanadi. Bunday 
blankalar bosh shifokorlarda, seyfda saqlanadi va ishlatilganda maxsus hisobga 
olib boriladi. 
Bitta retsept blankasiga tarkibida zaharli yoki narkotik modda saqlovchi 
bittagina dori vositasi yozilishi mumkin, boshqa hollarda esa ikkitadan ortiq 
bo‘lmagan vositaga yoziladi. Bemorning ahvoli dorini dorixonadan shoshilin 
chrav ishda berib yuborishni talab qiladigan bo‘lsa, retseptning yuqorisidan o‘ng 
burchagiga 
Cito!
(tez) yoki 
Statum!
(darhol yoki zudlik bilan) deb yozib 
qo‘yiladi. Bunda dori shoshilinch ravishda navbatdan tashqari tayyorlab berilishi 
lozim. Agar vrach dori vositasini o‘zi uchun yozgan bo‘lsa, bunda retsept 
blankasida 
Proauctore
– Muallif uchun yoki 
Pro me
– O‘zim uchun deb 
yozishi lozim. 
Qayd qilinganlar yanada tushunarli bo‘lishi uchun shu joyda 
RETSEPT 
BLANKINING NAMUNASI
ni ham keltirib o‘tishni lozim deb topdik. 
Retsept blankining o‘lchami: eni 105 mm, bo‘yi 148 mm. 

---

38 
P
a
sp
o
rt
 q
is
m
i 
1. Davolash-profilaktika muassasasining shtampi 
2. Retsept yozilgan vaqt (sana) 2.IX.2011 y. . 
3. Bemorning ismi-sharifi _______________________ 
4. Bemorning yoshi _______________________________ 
5. Vrachning ismi-sharifi ________________________ 
6. Kasallik tarixi № ____________________________ 
R
et
se
p
tu
ra
q
is
m
i 
Rp.:basis
(asosiy ta’sir ko‘rsatuvchi modda) 
adjuvans
(qo‘shimcha ta’sir ko‘rsatuvchi modda) 
corrigens
(to‘g‘rilovchi modda) 
constituens 
(shakllantiruvchi modda) 
M.f.
(Misce ut fiat – aralashtir, … hosil bo‘lsin) 
D.t.d.N.
(Da tales dosis Numero – shunday dozalar-dan … 
tasini ber) 
S.
(Signa – belgila, tushuntir) 
Vrachning shaxsiy muhri Vrachning imzosi__________ 
Retseptning amal qilish muddati ___________________ 

---

39 
Dori shakllarining tasniflanishi (klassifikatsiyasi) 
Dori shakli – dori moddalarining ulardan yetarli darajadagi profilaktik yoki 
davolavchi samara olish uchun ishlatishga qulay holga keltirilgan shaklidir. Bitta 
dori 
moddasi 
bir 
nechta 
dori 
shaklida 
tavsiya 
qilinishi 
mumkin(eritmashaklida,surtma shaklida, tabletkalarda va b.). Quyidagi dori 
shakllari tafovut qilinadi: suyuq, yumshoq va qattiq dori shakllari.