O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi munira Jo’raqulovna Allayeva, Ziyovuddin Zaynutdinovich Hakimov, Soloy Ro’zimamatovich Ismailov, Salohiddin Djo’rayevich Aminov, Tollibay Boltayevich Mustanov

Sefalosporinlar 
 
Cephalosporinum acremonium zamburug‘idan qator antibiotiklar ajratilgan, 
Shu jumladan sefalosporin S. Uni yarim sintetik hosilalari “sefalosporinlar” nomini 
olgan. Ularga sefalotin, sefaleksin, sefaklor, sefotaksim, sefuroksim, sefoperazon, 
sefepim, seftriakson va boshqalar (5-jadval) kiradi. Ushbu birikmalarning 
kimyoviy asosi bo‘lib 7-aminotsefalosporan kislotasi hisoblanadi. Tuzilishi 
jihatidan sefalosporinlar penitsillinga o‘xshashdirlar. Jumladan ikkala guruh 
antibiotiklar tarkibida β-laktam halqasi (l) bor. Ammo jiddiy farqi ham mavjud: 
penitsillinlar tuzilishida tiazolidin halqasi, sefalosporinlarda esa- ditidrotiazin (d) 
halqasi bor. Sefalosporinlar bakteriotsid ta'sir ko‘rsatadilar. Chunki hujayra 
devorini hosil bo‘lishini susaytiradilar. Penitsillinlar kabi ular bakteriyalarning 
hujayra devorini biosintezida ishtirok etuvchi transpeptidaza fermenti faolligini 
kamaytiradilar.
Sefalosiorinlar
1 
Kiritish yo‘li 
Sefalosiorinlar avlodi 
I 
II 
III 
IV 
Parenteral 
(tomir ichiga, 
mushak 
ichiga) 
Sefazolin 
Sefalotin 
Sefapirin 
Sefaloridin 
Sefradin 
Sefuroksim
3 
Sefamandol 
Sefoksitin 
Sefonitsid 
Sefprozil 
Sefmetazol 
Sefotetan 
Seforanid 
Sefotaksim 
Seftriakson
4 
Seftrizoksim 
Sefoperazon
5 
Seftadizim
6 
Seftizoksim 
Moksalaktam 
Sefepim
7 
Sefpirom 
Enteral (per 
os) 
Sefaleksin 
Sefadroksil
2 
Sefradin 
Sefaklor 
Sefuroksimak-
setil 
Lorakarbef 
Sefprozil 
Sefiksim 
Sefpodoksim-
proksetil 
Seftibuten 
Sefetamet-
pivoksil 
_____________________ 

---

- 844 -
1
Shu guruhga juda xos bo‘lgan qator dori vositalar keltirilgan. Boshqalarini 
maxsus adabiyotlarida va ma'lumotlar to‘plamida o‘qish mumkin. 
2
Sinonimi: duratsef. 
3
Sinonimlari: in'eksiya uchun dori vosita (sefuroksim natriy)-zinatsef, enteral
kritish uchun dori vosita (sefuroksim aksetil)-zinnat. 
Mikroorganizmlar 
Sefalosporinlar avlodi 
I 
II 
III 
IV 
Sefa-
lo-tin 
Sefo
k-
sitin 
Sefuro
k-sim 
Sefo-
pera-
zon 
Sefta
-
zidi
m 
Sefe-
pim 
Grammmusbat kokklar 
Streptococcus pyogenes 
Streptococcus pneumonia 
Streptococcus viridians 
Enterococcus faecalis 
Straphylococcus 
aureus 
(metitsillinga sezgir) 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
Grammmanfiy kokklar 
Neisseria gonorrhoeae 
Neisseria meningitides 
Acinetobacter calcoaceticus
1 
Moraxella catarrhalis 
+ 
- 
- 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
+ 
- 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
± 
+ 
Gramm manfiy tayoqchalar 
Escherichia coli 
Salmonella typhi 
Salmonella enteritidis 
Shigella dysenteriae 
Klebsiella pneumonia 
Enterobacter aerogenes 
Serratia marcescens
2 
Proteus 
mirabilis 
(indol 
manfiy)