O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi muqimiy nomidagi qo‟qo‟n davlat pedagogika instituti “Boshlang`ich ta`lim metodikasi” kafedrasi

 3. Расмий-идоравий услуб 
 
Давлат идоралари томонидан чиқариладиган қарорлар, қонунлар, низомлар, халқаро 
ҳужжатлар расмий-идоравий услубда ѐзилади. Ариза, тилхат, маълумотнома, чақирув қоғози, 
таклифнома, шартнома, таржимаи ҳол, эълон, тавсифнома, далолатнома, ҳисобот кабилар ҳам 
шу услубда ѐзилади. Бундай услубдаги ҳужжатлар қисқа, аниқ, барча учун тушунарли қилиб 
тузилади. Бу услубнинг асосий белгиси: жумлаларнинг бир қолипда, бир хил шаклда 
бўлиши. Бу услубда ҳам сўзлар ўз маъносида қўлланади, кўпчиликка маълум бўлган айрим 
қисқартма сўзлар ишлатилади, ҳар бир соҳанинг ўзига хос атамаларидан фойдаланилади, қарор 
қилинди, инобатга олинсин, ижро учун қабул қилинсин, тасдиқланади, юклатилсин, тайинлансин 
каби сўз ва сўз бирикмалари кўплаб учрайди. Расмий-идоравий услубда кўпинча дарак 
гаплардан, қарор, буйруқ, кўрсатма кабиларда эса буйруқ гаплардан ҳам фойдаланилади. Бу
услубда гап бўлакларининг одатдаги тартибда бўлишига риоя қилинади: Ўз лавозимини 
суиистеъмол қилганлиги учун М.Аҳмедовга ҳайфсан эълон қилинсин. 
 
4. Оммабоп (публицистик) услуб 
 
Ташвиқот-тарғибот ишларни олиб боришда қўлланадиган услуб, яъни матбуот услуби 
оммабоп услуб ҳисобланади. Соддалик, тушунарли бўлиш, таъсирчанлик, адабий тил 
меъѐрларига риоя қилиш бу услубнинг асосий белгиларидан ҳисобланади. Оммабоп услубнинг 
радио, телевидениеда ишлатиладиган кўриниши оғзаки оммабоп услуб дейилса, газета, 
журналларда ишлатиладиган кўриниши ѐзма оммабоп услуб ҳисобланади. Бу услубда 
ижтимоий-сиѐсий сўзлар кўп қўлланади. Нутқ таъсирчан бўлиши учун таъсирчан сўз ва 
бирикмалардан, мақол ва ҳикматли сўзлардан ҳам фойдаланилади. Бундай услубда гап
бўлаклари одатдаги тартибда бўлади, кесимлар буйруқ ва хабар майлидаги феъллар билан 
ифодаланади, дарак, ҳис-ҳаяжон ва риторик сўроқ гаплардан, ѐйиқ ундалмалардан, такрорий 
сўз ва бирикмалардан унумли фойдаланилади: 1. Азамат пахтакорларимиз мўл ҳосил 
етиштириш учун фидокорона меҳнат қилишяпти. 2. Партия фаоллари ўзларининг навбатдаги 
мажлисига йиғилишди.