O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi



Download 4,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet134/162
Sana27.05.2023
Hajmi4,8 Mb.
#944404
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   162
Bog'liq
materiallar uzmu 2021.12.03

Holatim bad, g‘ussa behad, vasl maqsad, nola besh, 
Baxt vojun, dard afzun, diyda purxun, siyna resh. 
Tarji‘bandning ikkinchi bandidi shoir ma‘shuqasidan kо
ʻ
rgan sitamlarini gо
ʻ
zal о
ʻ
xshatish 
vositalari orqali ifodalaydi: 
171
Алишер Навоий. МАТ Мажолис ун-нафоис. Алишер Навоий номидаги Адабиѐт институти. Ҳ.С.Сулаймонов 
номидаги Қўлѐзмалар институти. Ж.13. – Т.1997. - Б. 18.
172
Навоийнинг нигоҳи тушган. - Тошкент: Ғафур Ғулом номидаги Адабиѐт ва санъат нашриѐти, 1986. - Б. 10. 
173
Давлатшоҳ Самарқандий. Тазкират уш-шуаро / Муҳаммад Рафъи таржима қилган ва кўчирган қўлѐзма нусха ЎзФА 
Шарқшунослик институти, инв. №7016, в. 193б – 194а..
174
Рустамов Э. Узбекская поэзия в первой половине XVвека. Москва: ИЛВ, 1963. 
175
Абдувоҳидова М. Ўзбек адабиѐтида мунозара. – Тошкент: Фан, 1984. 
176
Бектемиров Х. Исследование языка произведений Йусуфа Амири (I пол. XV века). Автореф. канд. дисс. –Ташкент, 
1973.
177
Бектемиров Х. Исследование языка произведений Йусуфа Амири (I пол. XV века). С. 4. 
178
Аҳмадхўжаев Э. Юсуф Амирий меросига доир. Адабий мерос. – Тошкент: 1992. – Б. 38-47. 


189 
Baski, bir kofir g‗ami kо
ʻ
nglimni behol ayladi, 
Rishtai jonimni bu betoblig‗ nol ayladi, 
Qomatimni g‗am yuki mehnat aro dol ayladi, 
Dardi mehnat sabr ila toqatni pomol ayladi. 

ʻ
zlamak imkoni yо
ʻ
q, hayrat tilim lol ayladi, 
Jon kuyub, tan poymoli dog‗‘i behol ayladi. 
Holatim bad, g‗ussa behad, vasl maqsad, nola besh, 
Baxt vojun, dard afzun, diyda purxun, siyna resh. 
Ma‘shuqani ―bir kofir‖ga qiyoslaydi. О
ʻ
sha ―kofir‖ kо
ʻ
ngliga behalovatlik solgani uchun 
―betoblig‗‖da qomati dolga aylandi. Uning visoliga yetishish uchun mehnat qiladi, ammo sabr-
toqati bu mehnatlarini paymol qiladi. Hattoki, sо
ʻ
zlamoqqa ham imkoni yо
ʻ
q, tili lol. Ruhiy 
iztiroblari oshiqning tan-u joniga ta‘sir qilib, behol qiladi. Ushbu bandda shoir ―kofir g‗ami‖, 
―g‗am yuki‖, ―dol aylamoq‖, ―hayrat tilim‖, ―tan paymoli‖ kabi tashbehiy vositalaridan foyda-
lanadi. Bu vositalar oshiqning iztiroblarini ochib berishda yetakchi vazifani bajaradi. Keyingi 
bandda oshiqning qaddi egilganligini u ―sarvi xiromon‖ bilmaganligidan, kechalari nola qildi, 
lek u ―nomusulmon‖ bexabarligidan shikoyat qiladi. Tо
ʻ
rtinchi bandida oshiq о
ʻ
ziga undovni 
qaratadi: 
Qildi sargardon junun vodisini rasvolig‗im, 
Soldi о
ʻ
t ahli jahonga shо
ʻ
rishi Shayxdolig‗im, 
Dahr aro afsona bо
ʻ
ldi besaru savdolig‗im, 
Obrо
ʻ
mulkini toroj ayladi yag‗molig‗im, 
Qissai Majnunni mansux etti beparvolig‗im, 
Budur onsiz kulbai g‗am ichra bazmorolig‗im, 
Holatim bad, g‗ussa behad, vasl maqsad, nola besh, 
Baxt vojun, dard afzun, diyda purxun, siyna resh. 
Junun vodiysini, ya‘ni oshiqlar makonini mening rasvoligim sargardon qildi. Shaydoligim 
esa butun jahon ahliga о
ʻ
t soldi. Dahr aro, ya‘ni butun dunyoga savdoyiligim afsona bо
ʻ
ldi, deya 
mubolag‗a san‘atining ig‗roq turidan foydalanadi. Ig‗roq mubolag‗a san‘atining ikkinchi turi 

ʻ
lib, aqlan ishonish mumkin bо
ʻ
lsa-da, hayotda yuz berishi mumkin bо
ʻ
lmagan badiiy san‘at 
turidir. Oshiqning Shaydoligi jahon ahliga о
ʻ
t qо
ʻ
yadigan darajada ekanligiga va uning 
savdoyiligi butun olamga afsona bо
ʻ
lganligiga hayotda bо
ʻ
lmasa-da, aqlan ishonish mumkin. 
Beshinchi va oltinchi bandlarda oshiq yana ma‘shuqaning bemehrligidan shikoyat qiladi. La‘li-
dan bir og‗iz shirin sо
ʻ
zni takallum aylamaydi, devona misoli yig‗lasam ham bir tabassum hadya 
etmaydi. Ma‘shuqaning noz-u istig‗nosi husnining shohi bо
ʻ
lib turibdi. Shuning uchun ham bu 
―junun savdosi‖ mening boshimga tushgan. Ishq ahlining eng telba, eng rasvosi ham о
ʻ
zimman, 
deya mubolag‗aning tablig‗ turiga murojaat etadi. Tablig‗- aqlan ishonish mumkin bо
ʻ
lgan, 
hayotda ham yuz berishi mumkin bо
ʻ
lgan mubolag‗adir. Tarji‘bandning yettinchi bandi eng avj 
(kulminatsion) nuqtasi hisoblanadi: 
Dahr aro mendek kishi hajr ilgida zor о
ʻ
lmasun, 
Mubtalovu xastavu majruhu afgor о
ʻ
lmasun, 
Hech kofir ishq dardindin xabardor о
ʻ
lmasun, 
Men kabi anduh domig‗a giriftor о
ʻ
lmasun, 
Bedil-u ovorayi har shahru bozor о
ʻ
lmasun, 
Kulbayi ehzonda mendek zor-u bemor о
ʻ
lmasun 

Download 4,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish