O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi mirzo ulug„bek nomidagi

 
xabar?‖
 
―Men, – dedi, – о
ʻ
ynab kelardim bir xabar bо
ʻ
lsa agar‖. 
Odatda, xalqimiz orasida qarg‗aning qag‗illashi eshitilsa, ―Xush xabar‖ deyiladi. Negaki, 
qadimda о
ʻ
lgan insonlar tuproqqa dafn qilinmagan. Ularning jasadi qarg‗a-quzg‗unlarga yem 
qilinib, ajralib qolgan suyaklari ostadonlarga solib qо
ʻ
yilgan. Shu asosda qarg‗a о
ʻ
lim hodisasi 
bilan bog‗lab talqin qilinadigan bо
ʻ
lgan.
164
Qop-qora lattadan о
ʻ
lik kо
ʻ
ylagi, 
Qip-qizil chо
ʻ
g‗dan-da о
ʻ
lik yotog‗i, 
Gо
ʻ
rga qо
ʻ
ymoq uchun Shayxton bilagi, 
Sо
ʻ
nggi changqovimga zahar bor dog‗i.
Ushbu misralarda Shayxton bilagi, ya‘ni bosqinchilar qо
ʻ
li bilan ―о
ʻ
lik kо
ʻ
ylagi – kafan‖ 
kiydirilgancha ―о
ʻ
lik yotog‗i – gо
ʻ
r‖ga qо
ʻ
yilayotgan kishilarga achinish ruhi mujassam.
О
ʻ
zbeklarda marhumlarga, odatda, oq surfdan kafan kiydirilib dafn etiladi. Ruhiga sham 
yoqiladi. Ammo, Chо
ʻ
lpon qatag‗on qurbonlarining kafani qoraligini aytadi: 
Ulardagi 
qora kafan,
ey maymunlar, 
Sizdagi tilaklardan sof, pokdir. 
El kо
ʻ
ksiga sham yoqgali topilmasmi siniq tosh? 
U ezgu sham yoqilmasa, hech tо
ʻ
xtamas qonli yosh.
Qatag‗on qurbonlari xalqning asl farzandlari edi. Ular yurtning ozodligini, mustaqilligini, 
hurligini, xalqning obodligini kо
ʻ
rish niyatida edi. Bunday ezgu niyatlar afsus, ularga nasib 
etmadi. Ular bilimli, ma‘rifatli, ziyoli yoshlar kо
ʻ
payishini ham istagan edilar.
Xullas, Abdulhamid Chо
ʻ
lpon she‘rlarini xalqqa yaqinlashtirish uchun, nafaqat ularning 
ohanggiga, balki til qurilishiga alohida e‘tibor qaratdi. U boshqa ijodkorlar singari о
ʻ
z 
she‘rla-
rida oddiy va murakkab, analitik, sintezlashgan, etnografik folklorizmlar
dan yuksak did va ma-
horat bilan foydalanganligini kuzatish mumkin. Shoir folklorizmlarini о
ʻ
rganish orqali u 
yashagan davrda yozma adabiyot bilan folklorning о
ʻ
zaro munosabati XX asr boshlarida qanday 
kechganligi ayonlashadi.