O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulug‘bek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

Tropizmlar nazariyasi 
asoschisi amerikalik biologJ.Leb(1859-1924) 
bo‘lib,bu yo‘nalishning tarafdorlari fiziologik jarayonlarning tashqi holatlari 
kimyoviy reaksiyalardan iborat deb hisoblaganlar. Ushbu nazariya ham 
zoopsixologiyaning shakllanishiga katta hissa qo‘shgan. Biroq bu yo‘nalish 
tarafdorlarining fikriga ko‘ra ular kimyoviy reaksiyalarni o‘rganish asosida psixik 
jarayonlarni ham o‘rganish mumkin deb hisoblaganlar. Tropizmlar o‘simlik va 
hayvonot olamining yorug‘likka, mexanik ta’sirlarga, kimyoviy ta’sirlarga, 
haroratga nisbatan javob berish qobiliyati sifatida talqin etilgan. Masalan, 
o‘simliklarning yorug‘likka intilish qobiliyati, Lebning fikriga ko‘ra, ijobiy 
fototropizm deb ataladi. YOrug‘likdan qochish xususiyati esa salbiy fototropizm 
sifatida talqin qilgan. Tropizm nazariyasi tarafdorlari o‘simlik dunyosi bilan 
chegaralanib qolmasdan, balki hayvonot olamiga ham shu xususiyatlarni 
qo‘llashgan.
68