O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi mirzo ulufbek nomidagi o‘zbekiston milliy universiteti

 
Botiq  bo‘ylama  qirqim-
tog‘lardan  tekislikka  oqib  tushadigan  daryolarda 

---

 
110 
kuzatiladi.  Daryoning  tog‘li  qismida  nishablik  katta  bo‘lib,  tekislikka  chiqqach 
nishablik  kamayadi.  Amudaryo  yoki  Sirdaryoning  bo‘ylama  qirqimi  bu  turga 
yorqin misol bo‘ladi.
 
To‘g‘ri  chiziqli  bo‘ylama  qirqim-
tekislik  daryolarida  kuzatiladi.  Bu  turga 
misol sifatida Volga daryosining bo‘ylama qirqimini ko‘rsatish mumkin.  
Qabariq bo‘ylama qirqim-
tog‘ platolaridan boshlanadigan kichik daryolarga 
xosdir. 
Pog‘onali  yoki  zinasimon  bo‘ylama  qirqim-
asosan  tog‘  daryolari  uchun 
xarakterlidir.  Lekin,  bunday  shakldagi  bo‘ylama  qirqimlar  tekislik  daryolarining 
ba’zi qismlarida ham uchraydi. 
Daryoning  bo‘ylama  qirqimi  unda  mavjud  bo‘lgan  energiya  miqdorining 
uzunlik bo‘yicha o‘zgarishini yaqqol tasvirlaydi.