O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi m. E. Mamarajabov, sh sh. Adinayev, R. A. Razzokov kompyuter ta’minoti

Kiritish-chiqarish bazaviy tizimi (BIOS). 
BIOS, qatiy aytganda, OT ning emas, 
balki SHK ning komponenti hisoblanadi, negaki SHK da ishlatiladigan OT 
almashganda о‘zgarmaydi (DEKDda joylashganligi uchun).
BIOS ushbu vazifalarni bajaradi: 
• mashinani iniciallashtirish, ya’ni mashina tok manbasiga ulanganda, uning 
barcha elementlarini boshlang‘ich holatga keltirish; 
• testlash, ya’ni mashinada butlikni hamda texnikaviyura va dasturli resurslarning 
ishga layoketliligini tekshirish (processor, xotira, drayverlar va b. ); 
• operasion tizimni iniciallashtirish, ya’ni tizimli diskdan OT ning yuklovchisini 
о‘qish; 
• xizmat kо‘rsatish jarayonlarini va tashqi qurilmalar bilan amallarni bajaruvchi quyi 
darajali dasturli va texnikaviyli uzulishlarni qayta ishlash; 
• SHK ning standart kiritish-chiqarish qurilmalarini boshqarish. SHK ning tashqi 
qurilmalarini boshqarish drayverlar deb ataluvchi maxsus dasturlar yordamida 
amalga oshiriladi.
Drayverlar. 
Drayverlar DOS dasturlarini va foydalanuvchi dasturlarini, kiritish-
chiqarish amallarini batafsil va tо‘la dasturlashdan xalos qiladi.
Drayver quyidagi vazifalarni bajaradi: 
• tashqi qurilmalarga murojaat qilish sо‘rovlarini qabul qiladi; 
• sо‘rovlarni tashqi qurilmani boshqarish buyruqlariga, bu qurilmaning hamma ish 
xususiyatlarini va tuzulish detallarini hisobga olgan xolda, о‘zgartiradi; 

---

147 
• xizmat kо‘rsatilayotgan tashqi qurilmadagi uzulishlarni qayta ishlaydi.