Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi jizzax davlat pedagogika instituti begbutayev a. E., Yusupov r. M

Boshlash kombinatsiyasi
yoki priambula, adapter qurilmasini sozlashni yoki 
boshqa tarmoq qurilmasini paketini qabul qilib va ishlov berishni taʻminlaydi. Bu 
maydon boʻlmasligi yoki 1 bitdan iborat boshlash biti boʻlishi mumkin; 
Qabul qiluvchi abonentning tarmoq manzili
(identifikator), yaʻni 
tarmoqdagi har bir qabul qiluvchi abonentga berilgan shaxsiy yoki jamoa nomeri. 
Bu manzil nomeri qabul qiluvchi qurilmaga axborot shaxsan oʻzigami yoki jamoa 

---

71 
tartibiga kirgan biror abonentga balki bir vaqtning oʻzida tarmoqdagi barcha 
abonentlarga tegishli ekanligini tanishga xizmat qiladi.
Uzatuvchi abonentning tarmoq manzili
(identifikator), yaʻni tarmoqdagi 
har bir uzatuvchi abonentga berilgan shaxsiy yoki jamoa nomeri. Bu manzil 
nomeri qabul qiluvchi abonentga paket qayerdan kelganligi haqidagi axborotni 
beradi. Paket tarkibiga uzatuvchi manzilini koʻrsatilishining sababi bir qabul 
qiluvchiga galma-galdan turli uzatuvchilardan paket kelishi mumkunligi uchun.
Xizmatchi axborot
– bu axborot paket turi, uning nomeri, formati, olib 
boriladigan yoʻnalishi va qabul qiluvchi qurilma bu paket bilan nima qilish 
kerakligini koʻrsatadi. 
Axborotlar
– bu shunday axborotki, uni uzatish uchun paket hosil qilinadi. 
Haqiqatdan maxsus boshqarish paketlari mavjud, ularda axborot maydoni 
boʻlmaydi. Bunday paketlarni tarmoq buyruqlari deb qabul qilish mumkin. 
Axborot maydoni mavjud paketlarni, axborot paketlari deb yuritiladi. Boshqarish 
paketlari aloqa boshlanishini, aloqa tugashini, axborot paketini qabul qilinganligini 
tasdiqlanishini, axborot pa ketini soʻrashni va boshqa vazifalarni bajarishi mumkin. 
Paketning nazorat sonlar yigʻindisi
– bu sonli kod, uzatuvchi qurilma 
tomonidan maʻlum qoidalarga asosan hosil qilinib, paket haqida ixchamlangan 
maʻlumotdir. Qabul qiluvchi qurilma uzatuvchi qurilmada paket bilan amalga 
oshirilgan hisoblashlarni qaytarib, hosil boʻlgan sonni nazorat soni bilan 
solishtiradi va uzatilgan paketda xatolik bor yoki yoʻqligini aniqlaydi. Agarda 
paketda xatolikka yoʻl qoʻyilgan boʻlsa, u holda qabul qiluvchi qurilma axborotni 
takroran uzatilishini soʻraydi.