O’zbekiston Respublikasi Oliy va O’rta maxsus ta’lim vazirligi Jizzax viloyat kasbiy ta’limni rivojlantirish va muvofiqlashtirish hududiy boshqarmasi

Ўқув режасига мувофиқ ўзаро боғлиқ бўлган фаннинг номи
Физика, математика, кимё, автомобиль тузилиши хамда махсулот сифатини стандартлаштириш ва метрология асослари.
Ўқитишни ташкилий шакли	Н – Назарий таълим; Л – Лабаратория ишлари; НЛ – Назарий ва лабаратория ишлари биргаликда ташкил этилади;
Дастурга қўйилган талаб	Мажбурий
Ўқитиш тили	Гуруҳда белгиланган ўқитиш тили асосида
Баҳолаш тартиби	Баҳолаш бўйича амалдаги тартиб асосида
Ўқувчиларнинг билим ва кўникмаларини баҳолаш	Ёзма, оғзаки, савол-жавоб, тест, амалий топшириқ

2. Ўқув дастури мазмуни

№	Мавзунинг номи	Мавзунинг қисқача мазмуни	Жами	Ўқитишни ташкилий шакли			Мустақил таълим
				Назарий	Лабаратория
1	Кириш. Нефть тўғрисида қисқача маъ-лумот ва ундан олинадиган нефть маҳсулотлари.	Нефт ҳақида умумий маълумотлар. Нефт ва унинг мамлакат энергетикасидаги улуши. Янги нефтли ҳудудларни ўзлаштириш ва ҳукуматимизнинг нефть маҳсулотларини қазиб чиқаришни кўпайтириш тўғрисидаги асосий қарорлари. Нефт махсулотларининг кимёвий таркиби. Нефть таркибидаги углеводородлар классификацияси ва хоссалари. Нефть таркибидаги олтингугуртли ва кислородли бирикмаларнинг хоссалари. Нефтдан автомобил ёнилғи ва мойларининг олиниши. Нефтни қайта ишлашнинг физик (ҳайдаш) усули. Нефтни қайта ишлашнинг кимёвий усули. Нефт махсулотларини тозалаш.	2	2
2	Автомобил бензинлари	Автомобил бензинлари учун асосий эксплуатацион талаблар. Автомобил бензинларининг эксплуатацион сифатини билдирувчи физик - кимё-вий хоссалари. Ёнилғининг фракцион таркиби ва унинг двигател ишига таъсири. Бензиннинг ҳайдаш натижасини эксплуатацион баҳолаш, двигателни осон ишга тушириш шартини аниқлаш. Унинг тез қизиши, унда бензиннинг тўлиқ ёнмаслиги ва таъминлаш тизимида (йўлида) буғ тиқинининг ҳосил бўлиши сабаблари. Двигателда ёнилғининг нормал ва детонацияли ёниши. Ёнувчи аралашма ва ёниш махсулотлари хақида маълумотлар. Ёнилғи хоссаларининг детонацион ёнишга таъсири. Детонациянинг келиб чиқиш сабаблари. Бензинларнинг детонацияга бардошлик хоссалари. Октан сони ва уни аниқлаш йўллари. Октан сонини ошириш усуллари. Октан сонини антидетонаторлар ёрдамида ошириш. ТЭҚ (тетроэтилқўрғошин) этил суюқлиги ва уларнинг таъсир этиш механизми. Двигателларда смола ва қурум ҳосил бўлиши. Бензин таркибида смола ҳосил қилувчи моддалар. Индукцион давр. Хақиқий смолa миқдори. Бензин таркибида механик аралашмалар ва сувнинг йўқлиги. Бензин сифатини кўрсатилган талабларни ГОСТ бўйича ифодалаш. Бензинларнинг маркаланиши. Хорижда ишлатиладиган бензин маркалари.	2	2
3	Автомобиль бензинларини сифатини аниқлаш	-бензинни ташқи кўринишига қараб баҳолаш; -сувда эрийдиган кислота ва ишқорлар борлигини текшириш; -зичлигини аниқлаш; -фракцион таркибини аниқлаш; -ГОСТ бўйича бензиннинг маркасини аниқлаш ва унинг ишлатилиш сохасини кўрсатиш.	2			2	1
4	Дизел двигателлари учун ёнилғилар.	Дизел ёнилғилари сифатига қўйиладиган эксплуатацион талаблар. Дизел ёнилғиларнинг асосий физик-кимёвий хоссалари. Ёнилғининг буғланувчанлиги, зичлиги ва қовушқоқлиги. Дизелларда ёнилғининг ёниши. Ёниш процессига таъсир этувчи факторлар. Дизелли двигателларда ёнувчи аралашма хосил қилиш. Ёнилғининг берилиши, ёнувчи аралашмани хосил бўлишига ва двнгателнинг тежамли ишлашига таъсир этувчи сифат кўрсаткичлари. Дизел ёнилғисининг ўз-ўзидан алангаланиши. Дизел ёнилғисининг цетан сони ва уни аниқлаш. Дизель двигателларининг «қаттиқ» ишлаши ва алангаланишнинг кечикиш даврига цетан сонининг боғлиқлиги. Ёнилғининг қурум ва ўтириндилар хосил бўлишига мойиллиги. Ёнилғини коррозиялаш (занглашга олиб келувчи) хоссалари. Дизел ёниғиларининг паст ҳароратдаги хоссалари. Хиралашиш ва қотиш ҳарорати. Дизел ёнилғиси таркибидаги олтингугурт миқдори. Дизел ёниғиларининг маркаланиши ва ишлатилиш шароити.	2	2
5	Газсимон ёнилғилар. Келгусида қўлланиши мумкин бўлган ёнилғилар	Мамлакатимиз ёнилғи базасида газсимон ёнилғилар. Табиий газларни автомобилларда ёнилғи сифатида ишлатилиши. Газсимон ёнилғиларининг афзалликларива камчиликлари. Газсимон ёнилғиларининг ишлатиш сохалари. Суюлтирилган (пропан-бутанли ) углеводород гази. Нормаланадиган сифат кўрсаткичлари. Суюлтирилган газнинг компонент таркиби. Тўйинган буғ босими. Суюлтирилган газларнинг физик - кимёвий хоссалари. Сиқилган углеводород(табиий) гази. Нормаланадиган сифат кўрсаткичлари. Сиқилган газларнинг физик - кимёвий хоссалари. Сиқилган газларнинг сифатига қўйиладиган талаблар. Сиқилган газнинг компонент таркиби. Келгусида қўлланиши мумкин бўлган ёнилғилар (сунъий спиртлар, водород, ёнилғига қўшимча сифатида сув). Асосий хоссалари ва ишлатилиш тавсиялари.	2	2			1