O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universitetining qo‘qon filiali

Elektron asboblar ishonchliligini to‘la hisoblash usuli.

1) Buzilishlar intensivligini statik jadvali (P. 1.) bo‘yicha har bir element uchun ₀ tanlanadi [19].

2)Quyidagi formulalar bo‘yicha:
K_n=R_f/R_nom – rezistorlar uchun (P. 2.);
K_n=U_p/U_nom – kondensatorlar uchun;
K_r=R_r/R_nom - yarim o‘tkazgichli asboblar uchun (tranzistorlar) (P. 4.);
- yarim o‘tkazgichli diodlar uchun;
- elektrovakuum asboblar uchun;
- induktivlik o‘zaklar uchun - sxemadagi barcha elementlar uchun yuklama koeffisentlari hisoblanadi;
3) K=f (K_n, t₀) (P. 5.) grafiklari bo‘yicha buzilishlar intensivligini ish koeffisentlari aniqlanadi.
Jadval. 6

Element turi va nomlanishi	Ish rejimi		Yuk. koef. KN	Atrof xarorati	0 10 ^– 6 1/soat	n 10 ^– 6 1/soat	Izox
	Fakt	Qo‘shim

4) formula bo‘yicha har bir element uchun mexanik elektrik yuklamalar tebranishlar namlik ish sharoitlarini ta’siri hisobga olingan holda _n hisoblanadi.

10-Rasm. Buzilmay ishlash extimolligini vaqtga bog‘liqlik grafigi.
5) Olingan ma’lumotlar jadvalga kiritiladi.
6) _ =1+2+…+_n barcha sxemasi uchun formuladan _ hisoblanadi.
7) T_C=1/_S formuladan buzilishgacha o‘rtacha ishlash aniqlanadi.
8) P(t)= (P. 3.) formuladan t ning turli qiymatlari uchun buzilmay ishlash extimolligi aniqlanadi.
9) Olingan ma’lumotlar bo‘yicha buzilmay ishlash extimolligini vaqtga bog‘liqligi quriladi.

Nazorat savollari.

1.Elektron asboblarni ishonchliligini hisoblash usullarini aytib o‘ting.
2.Ishonchlilikning taxminiy hisobi qachon o‘tkaziladi?
3.Ishonchlilikning to‘liq hisobi qachon o‘tkaziladi?
4.Elektr yuritma koeffisiyenti nima ko‘rsatadi va ishonchlilikning to‘liq hisobida u qanday qo‘llaniladi?
5. - nima va u qanday aniqlanadi?
6.Mahsulotni buzilmay ishlashini vaqtga bog‘liqlik grafigi qanday quriladi?
7.Ishonchlilikni to‘liq va taxminiy hisoblari o‘rtasidagi farqni
ko‘rsating?

Ilova 1.
Buzilishlar intensivligi

Elementlar	10 ^–6 1/ soat buzilishlar intensivligi
	Maksimal	O‘rtacha	Minimal
1	2	3	4
Akkumulyator	19,3	7,2	0,35
Antenna	3,52	0,36	0,2
Bir zaryadli batareya	300,0	30,0	5,0
Yuqori chastotali chiqish	4,22	2,63	1,131
Tumbler tipli richagli uzib ulagich	0,123	0,06	0,015
Selenli to‘g‘rilagich	1,6	0,76	0,26
Magnit yozuv va o‘chirish galovkasi	1,9	0,98	0,13
Assinxron dvigatel	11,2	8,6	4,49
Sinxron dvigatel	6,25	0,359	0,159
Germaniyli diod	0,678	0,157	0,02
Kremniyli diod	0452	0,2	0,021
Drossel	2,22	0,334	0,07
Anodli drossel	0,091	0,02	0,005
Past chatotali drossel	0,28	0,175	0,07
Qistirgich	0,0009	0,0005	0,0003
Izolyator	1,54	0,05	0,03
Kabel	2,2	0,475	0,002
Yuqori chatotali chulg‘am	0,05	0,01	0,005
Filtr chulg‘ami	0,25	0,03	0,012
Induktivlik chulg‘ami	1,018	0,02	0,099
Induktivlik chulg‘ami og‘uvchi	0,33	0,025	0,02
Induktivlik chulg‘ami fokuslovchi	0,068	0,05	0,025
Qog‘ozli kondensator	0,29	0,05	0,003
Qog‘ozli kondensator 600 V dan oz	0,04	0,025	0,01
Qog‘ozli kondensator 600 V dan ko‘p	0,235	0,09	0,0083
Tantalli kondensator	1,934	0,6	0,103
Kyeramikli kondensator	1,64	0,15	0,042
Almashgan kondensator	0,351	0,02	0,012
Slyudali kondensator	0,132	0,075	0,005
Doimiy kondensator 1000 V dan katta	2,385	0,325	0,132
Elektrolitik kondensator	0,513	0,035	0,003
O‘zgaruvchan xavoli kondensator	0,082	0,034	0,01
Yuqori chastotali kristall	0,6	0,2	0,03
Qizitish lampasi	1,18	0,64	0,1
So‘nuvchi zaryadni neon lampasi	1,52	0,1	0,019
elektron lampalar paneli	0,009	0,005	0,002
Uzib ulagich	1,14	0,05	0,09

Ilova 2.

Elementlar	10 ^–6 1/ soat buzilishlar intensivligi
	Maksimal	O‘rtacha	Minimal
1	2	3	4
Mikrominiatyurali simli potensiometr	2,0	1,2	0,62
Simli potensiometr	2,05	1,4	0,137
Burchakli potensiometr	4,44	0,24	0,1
Eruvchan saqlagich	2,75	0,5	0,001
Elementlar orasidagi bog‘lovchi sim	0,12	0,015	0,008
O‘tkazgich	0,436	0,019	0,003
Bloklar uchun shtepselli uzgich	0,90	0,163	0,10
Yuqori sezuvchan rele	0,57/kg	0,4/kg	0,033/kg
Kichik xajimli rele	0,54/k.g	0,25/k.g	0,145/k.g
Quvvatli rele	4,1/k.g	0,3/k.g	0,15/k.g
Termik ryele	1,0/k.g	0,4/k.g	0,12/k.g
Kompozisiali ryezistor	0,297	0,043	0,005
Metall plyonkali rezistor	0,4	0,004	0,004
Doimiy ryezistor	0,07	0,03	0,01
Simli ryezistor	0,197	0,087	0,046
Quvvatli simli ryezistor	0,076	0,04	0,021
Simli o‘zgaruvchan rezistor	0,807	0,091	0,02
Burchakli ryezistor	0,888	0,045	0,0056
Selsin	0,61	0,35	0,09
Sxema blokov vыsokoy chastotы	2,43	1,4	0,37
Sxema blokov promejutochnoy chastotы	1,06	0,4	0,26
Sxema generasii impulsov vыsokogo napryajeniya	4,52	1,75	0,611
Schetchik elektricheskiy	5,66	0,036	0,005
Termorezistor	1,4	0,6	0,2
Tranzistor germaniyevыy	1,91	0,9	0,6
Tranzistor germaniyevыy moщnыy	1,4	0,6	0,3
Tranzistor kremniyevыy	1,44	0,5	0,27
Tranzistor kremniyevыy sredney moщnosti	0,84	0,74	0,21
Transformator anodnыy	0,052	0,025	0,012
Transformator vxodnoy	2,08	1,09	0,12
Transformator vыxodnoy	0,2	0,09	0,04
Transformator vыsokochastotnыy	0,062	0,045	0,010
Transformator zvukovoy chastotы	0,04	0,02	0,01
Transformator nakala	0,06	0,027	0,013
Transformator silovoy	1,69	0,5	0, 08
Transformator promejutochnoy chastotы	3,11	1,02	0,1

Ilova 3

Elementы	Intensivnost otkazov 10 ^–6 1/ chas
	Maksimalnaya	Srednyaya	Minimalnaya
1	2	3	4
Transformator impulsnыy	0,285	0,17	0,03
Filtr	1,62	0,79	0,01
Shassi	-	0,921	-
Ekran vыsokochastotnыy	0,15	0,09	0,03
Elektrodvigatel peremennogo toka	9,36	5,24	1,12
Elektrodvigatel postoyannogo toka	-	9,36	-
Elektronnaya lampa miniatyurnaya	15,8	1,9	0,55
Elektronnaya lampa priyemnaya	6,0	2,0	0,4
Elektronnaya lampa povыshennoy nadejnosti	2,76	1,5	0,88
Elektronno-luchevaya trubka s elektrostaticheskim otkloneniyem	2,0	1,0	0,96
ELT s magnitnыm otkloneniyem	3,1	1,65	0,94
Integralnaya mikrosxema	0,01	-	-
Payka	0,01	-	-
Antenna	0,36	-	-
Gromkogovoritel	0,175	-	-
Kenotron vыsokovoltnыy	-	4,88	-

Ilova 4