O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti

Basseyn 
Basin 
yotqiziqlarning uzuq-uzuq yoki uzluksiz rivojlangan 
yirik maydoni 
Batolit 
Batholith 
Yer yuzasiga chiqish maydoni 100-200 km
2
. Ularning 
ustki (apikal) qismi gumbazsimon, arkasimon yassi 
yoki tepaliklar va chuqurlar-dan iborat murakkab 
tuzilishga ega bo‘lib, ularning vertikal qalinligi 10-12 
km ga boradi.
Bentos 
suv havzasi tubida yashagan jonivorlar 

---

143 
Benthos 
Biosfera 
Biosphere
Yerning 
organik 
hayot 
rivojlangan 
qismini 
birlashtiruvchi qobiqdir. Biosfera gidrosferani to‘liq, 
litosferaning yuqori va atmosferaning quyi qismini 
qamrab oladi. 
Bitum 
Bitumen
uglevodorod aralashmalaridan iborat bo‘lgan qattiq 
yoki saqichsimon yonuvchi modda 
Vakuum 
Vacuum 
berk 
idish 
ichidagi 
havoning 
yoki 
gazning 
siyraklashgan holati 
Aksuzilma 
Vzbros 
Uplift 
Aksuzilmalar 
siquvchi kuchlar ta’sirida tog‘ 
jinslarining yaxlitligi buzilishi va hosil bo‘lgan 
bloklardan birining ikkinchisiga nisbatan surilish 
yuzasi bo‘yicha ko‘tarilishidan paydo bo‘ladi.
Vo‘lkan 
Volcan 
vulqon harakati tufayli yer po‘sti va boshqa 
sayyoralar yuzasida turli yangi relyef shakllari hosil 
bo‘ladi. 
Vo‘lkanizm 
Volcanism
magmatizm jarayonining bir qismi bo‘lib, bunda 
yer yuzasiga magma mahsulotlari otilib yoki oqib 
chiqadi. 
Vo‘lkan bomba 
Vulcanic bomb 
o‘lchami ko‘ndalangiga bir necha santimetrdan 1m va 
undan ortiq bo‘lgan qotgan lavaning parchalari.