O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi iqbol meliqo’ziyev

 Har xil ranglar spektrlarining zonali diagrammalari

---

113 
 
Tasvirga olish ob‘ektlarining ba‘zi bir tipik ranglari 
Tabiiy sharoitdagi maysa rang.
Odatda umumiy «yashil» rang deb 
nomlanadigan o‗simliklarning maysa ranglari katta turli tuman ranglar bilan 
farqlanadi. Uning ranglari to‗yinganlik, yorqinlik va rangli tuslarining nozik turlari 
bo‗yicha kuchli ravishda o‗zgaradi.
Maysa ranglarning o‗zgarishlari na faqat daraxtlarning turi va o‗simliklarning 
xillarigagina bog‗liq bo‗lmasdan yil fasllariga hamda mahalliy mikroiqlim 
sharoitlariga ham bog‗liq bo‗ladi.
Tipik maysa rangning spektral tarkibida xos bo‗lgan tavsiflar quyidagilar:
1.Spektrning ko‗rinadigan qismida energiyaning maksimumi yashil zonaga 
to‗g‗ri keladi, biroq u odatda to‗yingan sariq, zarg‗aldoq va qizil ranglarda 
kuzatiladigan yuqori qiymatlarga erisha olmaydi. Bu qismdagi qaytarishning 
maksimumi taxminan 0,2ga teng bo‗ladi. 
2. Spektrning ko‗rinadigan qismidagi yashil zonaning nurlari bilan birgalikda, 
odatda, ko‗k va qizil nurlarning anchagina hissalari ham bo‗ladi. Bunda qizil 
nurlarning hissasi ko‗kka qaraganda bir muncha ko‗p bo‗ladi. 
3. Spektrning ko‗rinmaydigan infraqizil qismida qaytarish koeffitsientining tik 
qo‗tarilishi kuzatiladi va u ko‗rinadigan yashil nurlarning qaytarishidan ancha oshiq 
bo‗lgan eng katta qiymatga chamasi 0,8 ga teng bo‗ladi. 
4. Tabiiy yashil spektrning bu xususiyatlari bu rangni qora-oq va rangli negativ 
materiallarga fotorasmga tushirishda muhim ahamiyatga ega bo‗ladi.
1.
Bu rangning kam to‗yinganligiga mos keladigan qaytarish egri 
chizig‗ining yotiq shakli. 
2.
Qaytarish egri chizig‗ining spektrning uzunto‗lqinlik qismi 
tomoniga qizil sohada sezilarli ifodalangan maksimumli bir tekis 
ko‗tarilishi. 

---

114