O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi guliston davlat universiteti “tarix” kafedrasi

Rim magistraturasi. 
Rimda amaldorlar apparati yo‗q edi. Barcha ijroiya hokimiyat 
saylanadigan lavozimli shaxslarga - magistratlarga tegishli edi. Respublika tuzumi o‗rnatilishi 
bilan barcha mansablar xalq yig‗inlarida saylangan. Mansablar ma- gistrat deb atalgan. 
Magistrat (magister) boshliq so‗zidan olingan. Magistratuta - (mansablar) ordinar (odatdagi) 
va ekstra ordinar (favqulodda) shakllarga bo‗lingan. Magistrant xalq tepasida turadi. Xalq 
bilan birga «davlatning ulugVorligini» tashuv- chisi bo‗ladi. Vakolatlarini topshirgandan 
keyingina sobiq ma- gistratni sudga tortish mumkin edi. Magistratni haqorat qilish, rim 
xalqining ulug‗vorligini haqoratlash bilan tenglashtiriladi. O‗z lavozimida turgan vaqtda 
magistratni javobgarlikka tor- tish, lavozimidan tushirish mumkin emas. Mansablarga haq 
to‗lanmasligi oddiy Rim fuqarolarini magistratura lavozimlari- ni egallashga imkoniyat 
bermadi. Aksincha, davlat vazifalariga saylanish va uni bajarish uchun fuqaroning o‗zi katta 
miqdorda mablag‗ga ega bo‗lishi shart edi. Chunki lavozimni bajarish uchun kotiblar, 
choparlar, qo‗riqchilar, quyi tabaqa xizmatchi- larini yollab, ularga ish haqi berish kerak edi. 
Shu sababli, boy kishigina magistrat bo‗lishi mumkin edi. Magistrat lavozi- mini o‗tash - 
xizmat emas, faxr, sharaf. Barcha magistratlar beg‗araz, ish haqi olmay o‗z vazifasini 
bajargan, bir yil muddatga saylangan (diktatordan tashqari), barchasi kollegial bo‗lgan. 
Hokimiyatning umumiy tushunchasi Potestas atamasi bilan belgilangan; qo‗shin oliy 
qo‗mondonligi, oliy fuqarolik hokimiyati, ma‘lum bir diniy funksiyalarni o‗z tarkibiga 
oladigan Oliy hokimiyat