O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti tarix kafedrasi

1. Ta’lim tizimidagi islohatlar: “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi”ning qabul qilinishi.  
 
Ma'lumki  ta'lim  mamlakat  ijtimoiy-iqtisodiy,  g'oyaviy-madaniy  hayotining  muhim 
tarmog'idir.  Ta'lim  asoslari  O'zbekistonda  uning  Konstitutsiyasi  va  «Та`lim  to'g'risida»gi  Qonun 
bilan kafolatlangan. 
O'zbekiston  Respublikasi  Oliy  Kengashining  1992-yil  2-iyul-dagi  qaroriga  asosan  «Та'Нт 
to'g'risida»gi O'zbekiston Respublikasining Qonuni amalga kirdi. 
Ta'lim  sohasidagi  mazkur  qonunda  respublikada  ta'limning  jamiyatni  ijtimoiy-iqtisodiy, 
ma'naviy-madaniy  rivojlantirish-ning  ustuvor  sohasi  ekanligi  e'tirof  etilgani  holda  ta'lim  sohasida 
davlat  siyosatining  asosiy  tamoyillari,  ta'lim  tizimi  va  boshqaru-vi  tartibi,  ta'lim-tarbiya 
xodimlarining haq-huquqlari, vazifalari, mas'uliyatlari, maqsadlari belgilab berildi. 
Xalq  ta'limi  xodimlari  hayotida  muhim  ahamiyatga  molik  ushbu  qonun  xalq  ta'limi  sohasini 
barcha yo'nalishlarda takomillashtirish, rivojlantirish ishlariga katta yo'l ochdi. 
Oliy  o'quv  yurtlari  mamlakat  ta'lim  tizimida  yetakchi  bo'g'indir.  Chunki  oliy  maktab 
O'zbekiston  mustaqilligini  mustahkamlovchi  milliy  boylikning  o'sishiga  imkon  yaratuvchi,  kuchli, 
qat'iyatli mu-taxassislar shu bo'g'inda tayyorlanadi. 
Ma'lumki, sho'rolar hukumati davrida hukmron tuzum o'zining jahonda eng insoniy, eng odil va 
eng  demokratik,  eng  savodxon  jamiyat  barpo  etgani  bilan  maqtanib,  butun  jahonga  jar  solar  edi. 
«Dunyodagi  eng  o'qimishli  mamlakat»,  «oliy  ma'lumotli  mutaxas-sislar  soniga  ko'ra  jahondagi 
birinchi davlat» degan soxta ta'riflar rasmiy va maqtanchoq mafkura orqali keng tashviq qilinardi. 
Sirtdan  qaraganda,  haqiqatan  ham  manzara  shunday  edi.  Sobiq  SSSRda  yuzlab  universitet  va 
institutlar,  oliy  va  o'rta  maxsus  bilim  yurtlari,  minglab  ilmiy-tadqiqot  muassasalari  faoliyat 
ko'rsatardi.  Lekin  ular,  son  va  miqdor  jihatidan  ko'p  bo'lgani  bilan  jahoniy  an-dozalar  darajasida 
emas  edi.  Buning  asosiy  sabablaridan  biri  kom-munistik  jamiyatda  hamma  narsa,  jumladan,  ilm-
fan,  maktab-maorif tizimining  ham o'sha  yolg'on  va o'lik g'oyalarga qurbon qilinganida edi. Sovet 
Ittifoqini tanazzulga olib kelgan sabablardan biri ham shunda ekani shubhasiz. 
Shuning  uchun  O'zbekiston  o'z  mustaqilligini  qo'lga  kiritgach,  ijtimoiy  hayotning  barcha 
jabhalari singari ta'lim  sohasini  ham tub-dan  isloh  qilish  vazifasi  jamiyat oldida ko'ndalang  bo'ldi. 
Chunki  sho'ro  hukumati  boshqa  sohalar  singari  milliy  kadrlar  tayyorlash  masalasida  ham 
riyokorona  siyosat  olib  borardi.  Eng  nufuzli,  jahon  mezonlariga  javob  beradigan  mutaxassislar 
yetishtiradigan  o'quv  muassasalari  aksariyat  Markazda  -  Rossiyada  joylashgan  bo'lib,  it-tifoqdosh 
respublikalar, xususan O'rta Osiyo mintaqasidan bu dar-gohlarga sanoqli vakillargina qabul qilinar, 
bunday  imkoniyat  che-garalangan  edi.  Natijada  milliy  respublikalarda  noyob  ixtisosga  ega 
mutaxassislar  yetishmaydi,  degan  muammo  sun'iy  ravishda  vujudga  keltirilib,  bu  yurtlarga  ming-
minglab «o'z odamlari» jo'natilar edi. 
Shu bois istiqlolning dastlabki kunlaridanoq xalq ta'limi tizimini jadal isloh qilishga kirishildi. 
Bir  qator  o'quv  yurtlarining  maqomi,  dasturlari  va  ta'lim  uslublari  butunlay  o'zgartirildi.  Eng 
zamonaviy,  shu  paytgacha  bo'lmagan  eng  zarur  ixtisosliklar  bo'yicha  alohida  universitet  va 
institutlar,  jumladan,  Mudofaa  vazirligi  qoshida  Harbiy  akademiya,  Ichki  ishlar  vazirligi  qoshida 
Ichki ishlar akademiya-si, Bank-moliya akademiyasi, Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti, 
Toshkent  aviatsiya  instituti,  Navoiy  tog'-konchilik  instituti  kabi  o'nlab  yangi  o'quv  muassasalari 
tashkil etildi. 
Viloyatlarda ham yangidan-yangi o'quv yurtlari ochildi. Prezident I. Karimovning 1992-yil 28-
fevral Farmoni bilan 8 viloyat pedagogika institutlariga universitet maqomi berildi. Bu respubli-ka 
hukumatining  izchil  madaniy-ma'rifiy  siyosatining  yana  bir  da-lili  bo'ldi.  Bunday  yangilanishdan 
ko'zda tutilgan maqsad