O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti

5.2-Rasm. Vakuolada osmos-turgor jarayoning sodir bo’lish jarayoni.
DEPLAZMOLIZ PLAZMOLIZ TURGOR

ISOTONIK HYPOTONIK HEPERTONIK

5.3- Rasm. Turgor va Plazmoliz hodisasida o’simlikning ko’rinishi


I- Ish. Kartoshka va sabzidan barcha tomonlari teng kubikchalar kesib olinadi. Kesmalarni barcha tomonlarini o’lchab daftarga yozib qo’yiladi. Kesmalarni ikki qismga bo’lib yarmini tuzli suvga yarmini toza suvga solinadi. 5-10 daqiqadan so’ng kubikchalar qaytadan o’lchanadi. Va daftarga yoziladi. Farqlar kuzatiladi. Xulosa qilinadi.
II- Ish. Spirogira suv o’tidan bir necha ipini olib buyum oynasidasi suv tomchisiga qo’yiladi. Mikroskopning katta qilib ko’rsatadigan obektivi orqali qaralsaa uning turgor holatdaligi ko’rinadi. Shundan so’ng qoplag’ich oynani biroz ko’tarib unga suvni tortib oladigan eritmadan, masalan selitra eritmasidan bir necha tomchi tomizilsa, plazmoliz hodisasi kuzatiladi. Bunda hujayra ichidagi moddalar asta sekin to’planib qoladi. Bu hodisa hujayra shirasining quyuqligi bilan bir hil bo’lguncha davom etadi. Plazmoliz holatidagi hujayrani yana toza suvga solib qo’ysa tyrgor holatiga o’tadi.
Bajargan ishlaringizni hulosalang.
Jadval-2

Namuna	Oldingi (sm)	Keyingi (sm)
Kartoshka
Sabzi

Jadval-3