O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta‘lim vazirligi guliston davlat universiteti

Meyozning biologik ahimiyati
Meyozning moxiyati tarkibida ota va onaning har biridan faqat bittadan gomologik xromosoma tutgan to’rtta har xil yadroni hosil bo’lishidan iborat. Ammo, krossingover tufayli xromosomalar butunlay ota yoki onaning dastlabki xromosoma materialidan tashkil bo’lmaydi, balki har ikalasini ayrim qismlaridan tashkil topadi.
Shunday qilib, meyoz irsiy birliklar (genlar) ning taqsimlanish mexanizmi bo’lib, ularni tasodifiy va mustaqil qayta gruppalanishini ta’minlaydi, bu esa krossingover protsessi orqali amalga oshadi. Meyoz protsessi bo’lmasa turlarni evolyutsiyasi va tirik tabiatni shunchalik turli-tumanligi sodir bo’lmagan bulur edi. Meyozni o’rganish irsiyatning xromosoma nazariyasini tushunish uchun zaruriy shartdir.
Olimlarning fikricha meoyzni juda ham o’zgargan mitoz deb qarash zarur. Bunda xromosomalarni konyugatsiya va tikasiga ajralish vaqtlari nisbatan o’zgargan bo’ladi. Meyozda profaza erta boshlanadi, shuning uchun gomologik xromosomalar ikkilanmay turib konyugatsiyalanadi.


Test savollari:
1. Hjayraning qaysi bo’linishlarini murakkab bo’linishlarga kiritish mumkin?
a) Meyoz
b) Amitoz
v) Profaza
d) Anafaza
2. Yangi xromosomalar despirallangan holatda o’sha hujayraning o’zida saqlanib qolishi natijasida qanday xromosomalar hosil bo’ladi
a) Politen xromosomolar
b) Metotsentrik xromosomalar
v) Aksotsentrik
d) Telotsentrik xromosomalar
3. Gomologik xromosomalarni juft-juft bo’lib bir-biriga yaqinlashishi.
a) Zigonema
b) Diplonema
v) Diogenez
d) Leptonema
4. Xromosomani teng qismga bo’ladigan mexanikaviy markaz qanday nomlanadi
a) Sentromera
b) Sentrosoma
v) Sitoginez
d) Aksotsentrik
5. Hujayra bo’linishi necha bosqichda amalga oshadi?
a) 1
b) 2
v) 3
g) 4
Nazorat savollari:

1. 
   Mitozning mohiyati nimadan iborat?
   
2. 
   Mitotik sikl nima?
   
3. 
   Mitozning qanday xillari bor?
   
4. 
   Amitoz nima?
   
5. 
   Spermatogenez nima?
   
6. 
   Ovogenez nima?
   
7. 
   Meyozning mohiyati qanday?