O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti alibekov u

4-mavzu: Etnologiya fani tadqiqot uslublari 
Ko’riladigan savollar: 
1. Etnologiya fanining tadqiqot uslublari 
2. 
Yozma manbalarni o‘rganish uslubi 
3. 
Xalq og‘zaki ijodini o‘rganish usuli 
4. 
Arxeologik materiallardan foydalanish yo‘llari  

---

- 104 - 
 
5. Taqqoslovchi tilshunoslik metodi6.  
6. Dala tadqiqotlarini 
o‘tkazish 
 
Dars maqsadi: 
Etnologiya  fanining  tadqiqot  uslublari  haqida  tushuncha  berish,  bu  uslublar  mohiyatini 
ochib berish 
 
Seminar yuzasidan metodik tavsiyalar 
1-savolni yoritishda Etnologiya fanining tadqiqot uslublari tasnifi keltiriladi. Zamonaviy 
etnologiyada  ilmiy  tahlil  uchun  tur-tuman  materiallardan  foydalanilishi  va  uning  ahamiyati 
asoslab beriladi (1, 28-b.). 
2-savolni  ochib  berishda  etnologiyaning  eng  muhim  metodlaridan  bo`lgan  Yozma 
manbalarni  o`rganish  uslubi  haqida  fikr  yuritiladi.  Yozma  manbalar  turlari  haqida 
tushuncha beriladi, ularning etnologiyani o`rganishdagi o`rni ochib beriladi (1, 29-30 b.). 
3-savolga javob berganda, xalq og`zaki ijodini o`rganish usuli muhim manba ekanligi 
asoslab  beriladi.  «Go`ro`g`li»,  «Alpomish»  va  boshqa  dostonlar,  ertak  va  rivoyatlarning 
milliy-etnik  qadriyatlar,  urf-odat,  udum  va  marosimlarni  tadqiq  etishdagi  o`rni  ko`rsatiladi 
(1,30-31 b.).  
4-savol  yuzasidan  etnologiyani  o`rganishda  arxeologik  materiallardan  foydalanish 
yo`llari  ochib  beriladi.  Bunda  arxeologik  moddiy  (ashyoviy)  manbalar  haqida  tushuncha 
beriladi. Etnoarxeologiya yo`nalishi haqida ham fikr yuritiladi (1, 31-b.). 
5-savolni  yoritish  mobaynida  taqqoslovchi  tilshunoslik  metodining  mohiyati  tahlil  qilinadi. 
Qarindosh tillar haqida tushuncha beriladi.(1, 31-b.) 
6-savolni  yoritishda  etnologiyani  o`rganishda  dala  tadqiqotlarini  o`tkazishning  aqamiyati 
ochib  beriladi.  Etnolog-tadqiqotchilarning  ish  olib  borish  usullari  biri    bo`lgan  statsionar 
tarzdagi dala tadqiqotlari ahamiyati va xususiyatlari ko`rsatiladi. (1, 32-33 b.) 
 
Adabiyoti: 
1. Ashirov A.A., Atajanov Sh. Etnologiyaga kirish. 
– T.,2006.28-33 b. 
2. Jabborov I. Jahon xalqlari etnologiyasi. 
– T.:Yangi asr avlodi, 2005  
3. Jabborov I. Jahon xalqlari etnografiyasi. - 
T.:O‘qituvchi, 1985 
4. www.krugosvet.ru