O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona davlat universiteti tarix fakulteti

Shayxulislom- mamlakat va har bir tobe hududlarda islom ahlini nojo’ya xatti-harakatlardan saqlash, nazorat qilish, ularni savob ishlarga undash bo’yicha mas’ul shaxs. Manbalarda shayx, shayxulislomi a’zam, janob shayxulislomi a’zam shaklida ham uchragan;⁵¹
Sadrlar- ⁵² asosan sayyidlar jamoasidan chiqqan shaxslar bo’lib, ularning muhim vazifalaridan biri vaqf mulklarini nazorat qilish va suyurg’olni belgilab bergan. Ular ahli islomga boshchilik qilgan. Manbalarida sadri a’zam, sadri qozi shakldagisi ham uchraydi;
Mudarris⁵³- madrasalarda diniy masalalar, shariat, tafsir, hadis va fiqh maalalarda dars beruvchi shaxs;
Baxshiy⁵⁴- bu unvon butparastlarning ruhoniylari va kohinlariga berilgan;
Imomlar⁵⁵- arab tilidan ‘’yetakchi’’ deb tarjima qilinadi. Islom hayotda jamoat namozining rahbariga Imomlar deyilgan. Masjid imomi, madrasa va honaqoh imomi turlari manbalarda uchradi;
Muazzinlar⁵⁶- jamoat namozlarida azon chaqiruvchi vazifasidagi shaxs shunday atalgan. Masjid muazzini va xonaqoh muazzini turlari manbalarda uchradi;
Muvojirlar⁵⁷- ziyoratgoh joyda muqim yashab ishlovchi kishilar. Manbalarda Muqaddas haram [Kaba]da Rasuli akram Muhammad[s.a.v] ning qabri hodimlari ham shunday atalgan;
Xatib⁵⁸- xutba o’quvchi kishi. Juma namozlari va diniy marosimlarni o’qigan va o’tqazgan, imom, voiz, va’zxon va notiq hisoblangan⁵⁹. U yoki bu hukmdorning hukmronlik mavqeyi tanilishi, uning nomi xutbaga kiritilishi yoki kiritilmasligini xatib xutba o’qib belgilab bergan;
G’assollar⁶⁰- o’lik yuvuvchilar yani murdasho’ylar;
Jorubkashlar⁶¹- masjid, madrasa, xonaqoh va mozorlarni supuruvchi xizmatkorlar;
Ustod⁶²- ustoz muallim diniy rahnamo;
Mavlono tadj ash-sharia⁶³- ushbu faxriy unvonning aniq keltirilgan izohi topilmadi;