O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona politexnika instituti qoshidagi 3-sonli akademik litsey 3-10 guruh talabasi vahobov abdullaning “biologiya” fanidan taqdimot ishi rahbar: qodirova xul

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI QOSHIDAGI 3-SONLI AKADEMIK LITSEY GURUH TALABASI BIOLOGIYA FANIDAN QABUL QILDI: IKROMOVA NODIRA MASLAHATCHI: BOLTABOYEV IQBOLJON FARG`ONA 2013

MUSTAQIL ISHI

REJA:

REJA:

I.Kirish.

1.Ayirish a’zolari;

II.Asosiy qism:

1.Ayirish organlarining tuzilishi;

2.Ayirish organlarini funksiyalari;

3.Ayirish organlarini buzilishi oqibatida kelib chiqadigan kasalliklar;

III.Xulosa.

Ayirish ahamiyati

MAVZU: AYIRISH SISTEMASI

AYIRISH A’ZOLARI

AYIRISH A’ZOLARI

Ayirish a’zolariga: buyrak, teri, o’pka kiradi. Moddalar almashinuvi natijasida hosil bo’lgan gazsimon moddalar (karbonat angidrid) nafas olish organlari orqali tashqariga chiqariladi. Siydik kislota, qoldiq azot, tuzlar suvda erigan holda buyraklar orqali siydik tarkibida ajratiladi. Suv, tuzlar va qoldiq azotning oz qismi teri orqali ter sifatida tashqariga chiqariladi.

1-rasm Buyrakning ichki ko’rinishi

1-buyrakning po’st qismi
2-buyrakning mag’iz qismi
3-buyrak jomi
4-buyrak arteriyasi
5-buyrak venasi

SIYDIK AYIRISH A’ZOLARINING TUZILISHI VA FUNKSIYASI

Siydik ayirish a’zolari ayirish sistemasining asosiy qismi hisoblanadi.
Siydik ayirish a’zolariga buyrakning (o’ng va chap), siydik yo’li, qovoq (siydik pufagi) va siydik chiqarish kanali kiradi.

2-rasm siydik ayirish organlarining umumiy ko’rinishi 1-buyrak 2-siydik yo’li 3-qovoq (siydik pufagi) 4-buyrak arteriyasi 5-buyrak venasi

BUYRAK:

BUYRAK:

Juft a’zo bo’lib (o’ng va chap buyrak), qorin bo’shlig’ining bel qismida, ya’ni birinchi va ikkinchi bel umurtqasining yon tomonida joylashgan. U loviya shakliga o’xshash bo’ladi. Buyrak murakkab tuzilgan. Uning ichki tomoni botiqroq bo’lib, buyrak darvozasi deb ataladi. Buyrak darvozasi orqali unga arteriya qon tomiri kiradi, vena qon tomiri chiqadi. Shuningdek, buyrak darvozasi orqali siydik yo’li ham chiqadi. Har bir buyrakning og’irligi o’rtacha 150 g keladi.