O‘zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi farg’ona davlat

3. Faollik turi. Faol siyosiy madaniyatning tub mohiyati jamiyat istiqbolini oldindan idrok etib, uni ilmiy-metodologik tahlil qila bilishdir. Kelajak siyosiy hayot yo’nalishlarini oqilona hisobga olgan holda, sodir bo’layotgan siyosiy jarayonlar oqimini ob’ektiv va chuqur ilmiy nazariy tahlil qilish asosida rivojlantirish bilan birga istiqbol maqsadlarini aniq ifodalash yuksak darajada amal qiladigan siyosiy madaniyatning asosiy mazmunini tashkil etadi. (Biror siyosiy partiyaga a’zo bo’lishi bilan ham xarakterlanadi, siyosiy mafkurasi, siyosiy ruhiy holati va h.k.).
4. Guruhiy shakli. Guruhiy siyosiy madaniyat bir ijtimoiy guruhning tub maqsad-manfaatlari, talab-ehtiyojlarining aniq ifodasi sifatida namoyon bo’ladi. Siyosiy partiyalar va ijtimoiy-jamoat tashkilotlari siyosiy xatti- harakatlarining mazmuni, ko’lami, darajasi bilan ham belgilanadi.
5. Ommaviy shakli. Siyosiy madaniyatning ommaviy shakli guruhiy siyosiy madaniyatning namoyon bo’lishiga nisbatan kamroq, oldindan rejalashtirilmagan holda jamiyat siyosiy hayotining keskin pallalarida namoyon bo’ladi. Siyosiy faoliyat keskin o’zgargan paytlarda, masalan, narx-navo oshirilishi, siyosiy arboblarning quvg’in qilinishi tufayli omma noroziliklarida ommaviy siyosiy madaniyat amal qilishiga olib kelishi mumkin.
6. Alohida – yakka ko’rinishi. Siyosiy madaniyatning yakka shaklda namoyon bo’lishi u yoki bu jamiyat muayyan siyosiy maqom va mavqega ega bo’lgan ayrim shaxslar faoliyatlarida o’z ifodasini topadi. Har bir shaxs o’zining qaysi siyosiy partiya safiga kirib yoki uning amaliy dasturiga qo’shilib, jamiyat siyosiy hayotida qanday tarzda qatnashish mumkinligi imkoniyatlarini, usul va vositalarini avvalo o’zi belgilaydi hamda o’zi tanlaydi. Bunda uning siyosiy ongi darajasi, siyosiy mafkurasining maqsad-yo’nalishlari o’z ifodasini topadi.
7. Demokratik siyosiy madaniyat turi.
8. Avtoritar siyosiy madaniyat turi.
9. Totalitar siyosiy madaniyat turi.
O’zbekistonda mustaqillik davrida siyosiy madaniyat (aniqrog’i shaxsning, rahbarning siyosiy madaniyati) masalalariga sezilarli darajada e’tibor qaratilmoqda. Ayniqsa, Prezident Islom Karimov asarlarida ishlab chiqilgan nazariy qoidalar va aniq ko’rsatmalar asosida shaxsning, rahbarning siyosiy madaniyatini yanada oshirishga katta ahamiyat berilmoqda. Bu ko’rsatmalarni Prezidentimizning xalq deputatlari Samarqand, Navoiy, Toshkent va boshqa viloyat Kengashlarining navbatdan tashqari sessiyalarida qilgan ma’ruzalarida ham aniq ko’rishimiz mumkin. SHu bilan birga hozirgi kunda yoshlarning, ayniqsa, talaba-yoshlarning ham siyosiy madaniyatini oshirishga katta e’tibor berilmoqda. 1999 yil 16 fevralp Toshkentda, 2001 yil 11 sentyabrdagi AQSHdagi terroristik xurujlardan keyingi vaziyat yoshlar ma’naviyatini, ularning siyosiy ongli va dunyoqarashini yanada rivojlantirishni kun taritibidagi eng muhim vazifalardan biriga aylantirmoqda.