O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona politexnika instituti arxitektura fanidan amaliy mashg‘ulot Mavzu: Chizmalarda qo‘llaniladigan shartli belgilar Fan o‘qituvchisi: Biq kafedrasi assistenti: Xalimov A

Arxitekturaviy loyiha chizmalarini chizishda qo‘llaniladigan shartli belgilar

Nomlanishi	Tasvir
7. Tavaqaning oshiq-moshig‘i gorizontal qilib o‘rtasiga o‘r-natilgan
8. Tavaqaning oshiq-moshig‘i vertikal qilib o‘rtasiga o‘rna-tilgan
9. Suriladigan tavaqa
10. Ko‘tariladigan tavaqa
11. Ochilmaydigan tavaqa
12. Tavaqaning oshiq-moshig‘i yon tomonida yoki past tomonida ichkariga ochiladi

Nomlanishi	Plandagi ko‘rinish	Qirqimdagi ko‘rinish
Rakovina
Yuvish anjomi bir bo‘linmalik
Guruhlashgan yuvinish anjomi
Aylanasimon yuvinish anjomi
Vanna
Oyoqli vanna

Bino va inshootlar sanitariya-texnika jihozlari elementlarining plandagi shartli grafik tasviri.
ГОСТ 21.205-2016. УСЛОВНЫЕ ОБОЗНАЧЕНИЯ ЭЛЕМЕНТОВ ТРУБОПРОВОДНЫХ СИСТЕМ ЗДАНИЙ И СООРУЖЕНИЙ

Nomlanishi	Plandagi ko‘rinish	Qirqimdagi ko‘rinish
Dush poddoni
Unitaz
Chashagen
Devorga va polga joylashadigan pissuar
Oshxona plitasi
Suv isitgich

Arxitekturaviy loyiha chizmalarini chizishda qo‘llaniladigan shartli belgilar

Nomlanishi	Tasvir
Dushxona
Hojatxona (1:200 va kichik masshtabda)
Hojatxona (1:200 dan katta masshtabda)

Nomlanishi	Tasvir
Ventilyasiya shaxtalari va kanallari
Dudburon quvurlar (qattiq va suyuq yonilg‘i yoqadigan)
Gazni chiqaruvchi quvurlar

Qurilish materiallarning shartli grafik belgilanishi ГОСТ 2.306-68. Единая система конструкторской документации ОБОЗНАЧЕНИЯ ГРАФИЧЕСКИЕ МАТЕРИАЛОВ И ПРАВИЛА ИХ НАНЕСЕНИЯ НА ЧЕРТЕЖАХ Konstruktorlik xujjatlari uchun yagona tizim. Materiallarning grafik belgilari va ularni chizmada ifodalash qoidalari

Qurilish chizmalarida plan, fasad, qirqim, konstruksiyalar, detallar va boshqa
grajdan, sanoat, qishloq xo‘jalik binolarining chizmalari GOST 2.302-68da GOST
21.501-80ni nazarda tutgan xolda bajariladi.
Mashtablar

Chiziq turlari

Qurilish chizmachiligida GOST 2.303-68 bo‘yicha chiziq turlaridan foydalaniladi. Bir xil mashtabda bajarilgan hamma ko‘rinishlardagi chiziqlar bir xilbo‘lishi kerak.
Plan, fasad va qirqimlarni chizmalari chiziqlarning qalinligi mm. da.
Yer chizig‘i
Yer chizig‘i
O‘lcham qo‘yish
O‘lchamlar GOST 2.307-68 ga ko‘ra GOST 21.105-79 ga asosan loyiha xujjatlarini xisobga olgan xolda qo‘yiladi. O‘lchamlar yopiq zanjir ko‘rinishida o‘lcham birligisiz mm.larda ko‘rsatiladi. O‘lcham chiziqlari kertma belgilar bilan chegaralanadi va ular 45gradus da 2-4 mm. uzunlikda bo‘ladi. Birinchi o‘lcham chizig‘i kontur chizig‘idan 10 mm. masofada, keyingi o‘lcham chiziqlarining oralig‘i 7 mm. da, oxirgi o‘lcham chizig‘idan koordinata o‘qlarining doirachalarigacha 4 mm. oraliqda chiziladi.
Birinchi о'lcham chizig'iga deraza vа eshik о'rinlari vа ular orasidagi devorlar о'lchami, ikkinchisiga yondosh о'qlar orasidagi, uchinchisiga eng chetki о'qlar orasidagi о'lchamlar qo'yiladi. Reja о'qqa yaqin joylashgan devorlar devor yoqlaridan о'qqacha bо'lgan о'lchamlar bilan bog'lanadi. Xonalarning ichki о'lchamlari pardevor vа ichki devor qalinliklari ichki о'lcham chiziqlariga qo'уilаdi. Har bir xonaning maydoni kvadrat metrda ikkita о'nlik belgi bilan yoziladi vаularning ostiga chiziq chiziladi.
Binolarda o‘lcham qo‘yish

• Turar joy binosi
• Sanoat binosi

E’TIBORINGIZ
UCHUN
TASHAKKUR!