O’zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi farg

17- mavzu. Pul bozori 

1. 

Nazariy qism; 

2. 

Tahliliy qism; 

Mamlakatdagi  pul  massasi  19-jadvalda  berilgan  ko'rsatkichlar  bo'yicha 

xarakterlanadi. Jadval ma’lumotlari bo’yicha quyidagilarni aniqlang:  

a. 

M0, M1, M2, M3 pulagregatlari; 

b. 

Pul bazasining hajmi; 

c. 

Deponentlangan pul massasi koefisienti; 

d. 

Pul multiplikatori; 

e. 

5-bankdagi “yangi” pullarva 5-6 banklardagi pul taklifi hajmi; 

f. 

20-jadval  ma’lumotlaridan  pul  bozoridagi  foizlik  barqarorlikni 

analitik va grafik aniqlang.  

19-jadval.  

Pul massasining tarkibiy qismlari 

 

---

 

 

64 

 

 

 

 

 

 

20-jadval.  

Aktivlar tomonidan pul talabi parametrlari. 

 

Foizs tavkalari 

 

Aktivlar tomonidan pul talabi 

13 

1 200 

14 

1 300 

15 

1 400 

16 

1 500 

17 

1  600 

1.  Pul aylanishi monetarizatsiya koefisientlarini  aniqlang.  

Muammoli qism. 

1. 

Markaziy Bank qimmatli pullar siyosatini jadallashtirishni boshladi. 

Bu maqsadda quyidagi choralar ko’rildi: 

a. 

Markaziy  Bank  tijorat  banklariga  Davlatga  tegishli  umumiy 

summasi 300 pul birligiga teng qimmatli qog’ozlarni sotib yubordi; 

b. 

Majburiy zahira qoldig’i 1,5 barobarga oshirildi; 

Bunday  holatlarda  5  va  7-banklarda  pul  aylanishida  qanday  o’zgarishlar 

bo’lishini  aniqlang.  Zahira  normasi  va  pul  multiplikatorini  hisoblab  chiqing. 

Agar YaIM 4100 pul birligini tashkil etib, pulga transaksion talab YaIMning 25 

%iga teng bo’lsa, muqobil foiz stavkalarni analitik va grafik usullarda aniqlang. 

Faraz  qilaylik,  bank  hodimining  hisobraqamiga  har  oyda  2 000  pul  birligi 

o’tkazib  beriladi.  Bankga  bir  marotaba  tashrif  buyurish  ushlanmasi  4  pul 

birligiga teng. Baumol-Tobin modelidan foydalanib, aniqlang: 

1. 

Bankga tashrif buyurishlarning muqobil qiymatini; 

№ 

Pulmassasiparametrlari 

Pulbirligikattaligi 

1 

2 

3 

4 

5 

6 

7 

8 

Banknotalar 

Tangalar 

Tezkordepozitlar 

Joriyqismi 

Raschetqismi 

Jamg’ariladigan sertifikatlar 

Jamg’ariladigan qo’yilmalar 

Markaziy Bankning majburiy zahira qoldig’i 

150 

50 

700 

100 

200 

300 

300 

130 

---

 

 

65 

2. 

Oy davomida pul egasi tomonidan naqd shaklda ushlab turiladigan 

pul summasini; 

3. 

Foyda  va  foiz  stavkasi  bo’yicha  pul  qoldiqlarining  talabga 

elastigligini; 

4. 

Farazqilaylik,  Markaziy  Bank  100  pul  birligi  miqdorida  pulni 

emissiya  qildi.  Pul  bozoridagi  o’zgarishlarni  baholang,  xulosalar  chiqaring  va 

ularni LM funksiyasi bo’yicha isbotlang.