O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi farg‘ona politexnika instituti ishlab chiqarishda boshqaruv fakulteti

O‘zbekiston Respublikasining 2020 yilning 9 oyi uchun To‘lov balansi, xalqaro investitsion pozitsiyasi va tashqi qarzi bo‘yicha nashriga qisqacha ma’lumot

2020 yilning 9 oy davomida O‘zbekiston Respublikasi to‘lov balansi ko‘rsatkichlarining shakllanishiga dunyoda davom etayotgan COVID-19 pandemiyasi bilan bog‘liq ichki hamda tashqi bozor holatidagi o‘zgarishlar, tashqi savdo aylanmasining pasayishi, global biznes faoliyatining sekinlashishi va moliyaviy xatarlarning ortishi kabi omillar o‘z ta’sirini o‘tkazdi.

Shuningdek, 2020 yilning 9 oyi davomida joriy qilingan karantin chora-tadbirlari mahalliy xarakter kasb etib, transchegaraviy pul o‘tkazmalarining umumiy hajmiga salbiy ta’siri bo‘yicha xatarlar ro‘yobga chiqmadi va rezidentlarga o‘tkazmalar 2019 yilning mos davri darajasida saqlanib qoldi. Bundan tashqari, oltin narxining jahon bozoridagi ijobiy dinamikasi eksport hajmi qisqarishini qisman qoplash imkoniyatini yaratdi.

Yuqorida ta’kidlangan omillar ta’sirida joriy operatsiyalar hisobi 434,2 mln. dollar (2019 yilning 9 oylarida 1,8 mlrd. dollar) hajmidagi defitsit bilan shakllandi. SHuningdek, savdo balansi (tovarlar va xizmatlar) va birlamchi daromadlarning manfiy saldosi (4,2 mlrd. dollar) ikkilamchi daromadlarning ijobiy saldosi (3,7 mlrd. dollar) hisobiga qisman qoplandi.

Shu bilan birga, moliyaviy hisobning manfiy saldosi 755 mln. dollarni tashkil etib, bu ko‘rsatkich rezidentlarning moliyaviy majburiyatlarining ortishi (6,1 mlrd. dollar) hamda rezidentlar tomonidan aktivlarning qabul qilinishi (5,3 mlrd. dollar) oqibatida hosil bo‘ldi.

O‘zbekiston Respublikasining sof xalqaro investitsion pozitsiyasi 2020 yilning 1 oktyabr holatiga 22,3 mlrd. dollarni tashkil etdi. Xalqaro investitsion pozitsiyasining iqtisodiyot sektorlari bo‘yicha tahlili shuni ko‘rsatdiki, 2020 yilning 9 oyi yakunlari bo‘yicha davlat boshqaruvi sektori hamda boshqa sektorlar “sof kreditor” pozitsiyasini saqlab qolgan bo‘lsa, bank sektori “sof qarzdor” pozitsiyasini egallab turibdi.

O‘zbekiston Respublikasining umumiy tashqi qarzi 2020 yilning 1 oktyabr holatiga 29,3 mlrd. dollarni tashkil etgan bo‘lib, bunda 18,7 mlrd. dollar davlat sektoriga, 10,6 mlrd. dollar xususiy sektorga to‘g‘ri keladi.