O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta‘lim vazirligi d. N. Mamedova, yu. Sh. Jurayeva gaz ta’minoti tizimi (o’quv qo’llanma) Qarshi – 2021 yil

Gaz bilan to’ldirish usullari

GTSga keltirilgan suyuq qazni sisternadan omborga tushirish ikki xil usilda bo’lishi mumkin: agarda ombordagi rezervuarlarning o’rnatilish sathi temir yo’l sisternasidan past bo’lsa, unda gazni o’z –oqimi bilan rezina shlang yordamida oqizib tushirib olish mumkin. Buning uchun ombordagi rezervuarning tepa qismi rezina quvur yordamida sisternaga o’lanadi. Sisternaga suyuq gazning bug’ fazasi o’tkaziladi. Ikkinchi rezina quvur orqali suyuq gaz ombor rezervuariga tushiriladi. Bu usulda gaz tushirish ko’p vaqt talab qiladi.

GTSlarda asosan nasos – kompressor usuli qo’llaniladi. Kompressor ombor rezervuarlaridan propan yoki butanning bug’ini so’rib olib, sisternaning tepa qismiga haydaydi. Bunda ikkinchi rezina quvur orqali suyuq gaz omborga oqib, tusha boshlaydi. GTS dagi nasos va kompressorlar yordamida suyuq yoki gazning bug’ fazasini turli yo’nalishda uzatish mumkin. Buning uchun GTS hududida suyuq faza va bug’ fazasi tarmoqlari o’tkazilgandir.

Ballonlar gaz to’ldirish sexida nasos yordamida to’ldirib tayyor mahsulot omboriga qo’yiladi. Hajmi 50 li ballon to’ldirish uchun 5 – 8 daq. vaqt ketadi va unga 20 kg suyultirilgan gaz qo’yiladi. Ballonni to’ldirish koeffitsienti 80 – 85%.