O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi chirchiq davlat pedagogika instituti

Persulfidlar. Bular H₂S₂ kislotaning tuzlari, umumiy formulasi (Н₂S)_n, bu yerda n=2,3,4,…9. Me₂S_n. n=2 dan 23 gacha bo’lishi mumkin.
Ishqoriy va ishqoriy yer metallarining persulfidlari, ammoniyli tuzlari, piritlar katta ahamiyatga ega. Persulfidlar – ham oksidlovchilar va ham qaytaruvchilardir..
(NH₄)₂S₂ III valentli surma va mishyakni Y valentli birikmalargacha oksidlaydi va ularning tuzlarini hosil qiladi:
SnS + (NH₄)₂S₂ = (NH₄)₂ SnS₃
Persulfidlar disproportsiyalanish reaksiyasiga kirishadi:
FеS₂ = FeS + S
Ular ishqorlar ta’sirida ham oksidlovchi va ham qaytaruvchi bo’la oladi:
3Na₂S₂ + 6NaOH = Na₂SO₃ + 5Na₂S + 3H₂O
Ishqoriy metallarning persulfidlari sulfidlarni, gidroksidlarni va karbonatlarini qizdirib olinadi:
Na₂S + S = Na₂S₂
(NH₄)₂S + nS = (NH₄)₂ S_n
Pirosulfit kislotasining tuzlari. Agar sulfit kislotasidan suv tortib olinsa pirosulfitlat hosil bo’ladi:
2H₂SO₃=H₂S₂O₅+H₂O
H₂S₂O₅ tarkibli kislota erkin holda mavjud emas, lekin uning tuzlari bor.
Pirosulfatrlar gidrosulfitlardan suvni tortib olish orqali olinadi:
K – O – S – O – H + H – O – S – O – K ↔ K – O – S – O – S – O – K
║ ║ ║ ║
O O O O
K₂S₂O₅
K₂S₂O₅ + H₂SO₄ = H₂S₂O₅ + K₂SO₄
Tion kislotalar- H₂S₂O₄. Sulfanil va sulfit kislotalarining o’zaro ta’siridan tion kislotalari, masalan, dition kislotasi hosil bo’ladi:
H – O – S – O – H+H – O – S – O – H↔H – O – S – O – S – O – H+H₂O
║ ║
O O
Dition (H₂S₂O₄) kislota ham erkin holda olinmagan, lekin tuzlar holiday uchraydi: Na₂S₂O₄-natriy ditionat.