|
Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotini boshqarish va uning faoliyatini nazorat qilish
Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotini muassis tomonidan tayinlanadigan rahbar boshqaradi. Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkiloti rahbari davlat maktabgacha ta'lim muassasasi mudiri lavozimiga qo‘yiladigan malaka talablariga muvofiq bo'lishi kerak. Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkiloti faoliyatini nazorat qilish muassis tomonidan, shuningdek, qonun hujjatlarida belgilangan tartibda vakolatli davlat organlari tomonidan amalga oshiriladi. Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari tomonidan maktabgacha ta’limga qo‘yiladigan davlat talablari va ta’lim-tarbiya dasturlarining bajarilishini nazorat qilish ushbu sohadagi vakolatli organ tomonidan amalga oshiriladi. Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlarini attestatsiyadan o‘tkazish, ularning faoliyatini vaqtincha to‘xtatib turish va to‘xtatish qonun hujjatlarida belgilangan tartibda amalga oshiriladi.
Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotini moliyaiashtirish va moddiy-texnik ta’minoti
Muassis nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotiga molmulkni qonun hujjatlarida belgilangan tartibda biriktiradi. Nodavlat maktabgacha ta’lim muassasasi o‘ziga biriktirilgan mol-mulkni va o‘ziga ajratilgan mablag'lar hisobiga sotib olingan mol-mulkni qonun hujjatlariga muvofiq tasarruf etadi. Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkiloti faoliyati uning muassisi tomonidan qonun hujjatlariga muvofiq moliyalashtiriladi. Nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotini moddiy-texnik jihatdan ta’minlash muassislar tomonidan maktabgacha ta’lim tashkilotlari uchun qonun hujjatlarida belgilangan normalardan past bo‘lmagan miqdorda amalga oshiriladi.
Maktabgacha ta’lim tashkiloti binolarini loyihalashtirish
Maktabgacha ta’lim tashkiloti maxsus loyiha bo‘yicha qurilgan yoki moslashgan sanitariya-gigiyena me’yorlariga, yong‘in xavfsizligi qoidalariga javob beradigan va ob-havo sharoitini, ekologik vaziyatini, tarkib topgan milliy an’analarni hisobga oladigan binoda tashkil etiladi. Maktabgacha ta’lim tashkilotining sig‘imi, odatda 320 o‘rinli bo‘lishi kerak. Umumiy yo‘nalishdagi maktabgacha ta’lim tashkilotilari uchun 140-160 o‘rinni, maxsus ahamiyatga molik maktabgacha ta’lim tashkilotlari uchun 90-120 o‘rinli muvofiq deb hisoblash zarur. Maktabgacha ta’lim tashkiloti amaldagi me’yorga muvofiq yumshoq va qattiq sport jihozlari, tibbiy yordam apparati, ta’limning texnik vositalari, о‘quv-ko‘rgazmali qo‘llanmalar hamda o‘yinchoqlar bilan ta’minlanadi maktabgacha ta’lim tashkilotini jihozlash ro‘yxatiga milliy anjomlar ham kiradi. Maktabgacha ta’lim tashkiloti ish tartibi ijroiya qo‘mita maktabgacha ta’lim boshqarmasi yoki qaramog‘ida maktabgacha ta’lim tashkiloti bo‘lgan korkabinet, muassasa, tashkilot tavsiyasiga muvofiq maktabgacha ta’lim kengashi, maktabgacha ta’lim tashkiloti kengashi bilan kelishilgan holda xalq tieputatlari mahalliy Kengashlari qarori bilan belgilanadi.
Maktabgacha ta’lim tashkilotlari yoki uning ayrim guruhlari haftasiga 5, 6 va 7 kun kunduzgi va bolalar sutka mobaynida bo‘ladigan, bir yoki ikki kunlik dam olish kunlari bilan, shuningdek, xodimlarga sirg‘aluvchi grafik bo‘yicha dam olish kuni beriladigan kun tartibida ishlashlari mumkin. Ixtisoslashtirilgan maktabgacha ta’lim tashkilotida kuni uzaytirilgan kun, shuningdek, shanba, yakshanba va bayram kunlari kun tartibida ertalab va kechki vaqtda ishlovchi navbatchi guruhlar ochilishi mumkin. Maxsus ahamiyatga molik maktabgacha ta’lim tashkilotining faoliyat kun tartibiiy zarur to‘g‘rilash-tarbiyaviy ishlar olib borishni hisobga olgan holda belgilanadi. O‘zbekistonda ijtimoiy maktabgacha ta’lim muassasalarini hal etish maktabgacha ta’lim muassasalarining har xil turlarini tashkil etilgan ham aloqadordir. Ular tilga ko‘ra (o‘zbek, qozoq, rus, tatar, koreys va shu kabilar) farqlanishi va bu tashkilotda ta’lim-tarbiyaning milliy an’analarga asoslanib ko‘rilishi lozim. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari bolaning muassasada bo‘lishiga qarab bir necha soatni, bir necha kunni; Tarbiya vazifalariga ko‘ra esa ijodiy, yordamchi, umumiy, ijtimoiy moslashtirilgan bo‘ladi. Mablag‘ bilan ta’minlanishiga qarab: davlat, idora, xususiy va hokazo. Ijtimoiy maktabgacha ta’lim tashkilotilari qishloqlari muassasasida 40-100, shahar muassasasida 140-170 o‘rindan oshmasligi ko‘zda tutiladi. Maktabgacha ta’lim tashkiloti, shu jumladan, uning ayrim guruhlari ishining davomiyligi, boshlanishi va tugashi ota - onalarning ehtiyojini hisobga olgan holda belgilanadi. Ammo u ertalabki 6.30 dan barvaqt bo'lmasligi kerak. Maktabgacha ta’lim tashkilotida ota-onalar arizasi bo‘yicha xalq deputatlari kengashi qarori bilan, shu jumladan, lozimnoma va xo‘jalik hisobi asosida ish 6 soatdan kam davom etilgan qisqa muddatli guruhlar; ota-onalar bolalarini 1-2 soatga qoldiradigan guruhlar; sayr guruhlari; jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish guruhlari; musiqa-estetik va badiiy tarbiyalash, aqliy va jismoniy rivojlanishdan orqada qolgan bolalar uchun xo‘jalik hisobi asosida ishlaydigan guruhlar ochilishi mumkin. Bunda mazkur maktabgacha ta’lim muassasasiga muntazam qatnaydigan bolalarning manfaatlari kamsitilmasligi lozim. Maktabgacha ta’lim tashkilotining talim tili O‘zbekiston Respublikasining Davlat tili haqidagi qonuniga muvofiq belgilanadi. Ota-onalar o‘z bolalarini maktabgacha ta’lim muassasasi tarbiyachilarini ilgaridan ogohlantirilgan holda o‘zlari uchun qulay paytda olib kelishlari va olib ketishlari mumkin. Shu bilan birga, ota-onalar maktabgacha ta’lim tashkilotida bolalar hayotining fiziologik asoslangan kun tartibiga rioya qilishlari va o‘quv-tarbiya jarayonini buzmasliklari lozim. Maktabgacha ta’lim tashkilotida bolalarni ovqatlantirish uning ish kuni davomiyligini hisobga olgan holda va belgilangan pul hamda tabiiy me’yorlarga muvofiq tashkil qilinadi. Bolalar 6 va undan kam soat mobaynida bo‘ladigan guruhlarda ovqatlanishni tashkil qilish, uning shakli va necha martaligi ota-onalar bilan kelishuvga binoan belgilanadi. Bu guruhlarda ovqatlantirish uchun pul me’yorlari xalq deputatlari kengashlari va qaramog‘ida ushbu maktabgacha ta’lim tashkiloti bo‘lgan korkabinet, muassasa, tashkilot, xo‘jalik hisobi asosida tashkil qilingan guruhlarda ota-onalar tomonidan belgilanadi.
Maktabgacha ta’lim tashkiloti:
- o‘z Ustavida nazarda tutilgan funksiyalarning bajarilmaganligi;
- ta’lim dasturining to‘liq hajmda bajarilmaganligi, amalga oshirilayotgan ta’lim dasturlarining sifati;
- ta’lim jarayonini tashkil etishning qo‘llanilayotgan shakllari, metodlari va vositalarining bolalarning yosh, ruhiy-fiziologik xususiyatlariga, qobiliyatiga, layoqatiga, qiziqishlariga va ehtiyojlariga nomuvofiqligi;
- tashkilotida tarbiyalanayotgan bolalarning ta’lim jarayoni vaqtida hayoti va sog‘lig‘i uchun qonun hujjatlarida belgilangan tartibda javob beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
