O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti


Bosh kelishikdagi so‘z(ba’zan qaratqich kelishigidagi olmosh) bilan



Download 4,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet171/358
Sana22.07.2022
Hajmi4,91 Mb.
#835505
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   358
Bog'liq
ona tili va adabiyoti

1. Bosh kelishikdagi so‘z(ba’zan qaratqich kelishigidagi olmosh) bilan 
qo‘llanadigan ko‘makchilar:bilan, uchun, kabi, singari, sari, orqali, sayin, bo‘ylab, 
bo‘yicha, uzra, yanglig‘, tufayli, chog‘li, osha, bo‘yicha
kabilar. Bu guruhga mansub 
ko‘makchilar quyidagi munosabatlarini ifodalaydi:
Bilan
ko‘makchisi birgalik, hamkorlik, qurol, vosita, jarayon yoki harakatning sodir 
bo‘lish holati kabi ma’nolarni va harakat nomlari bilan birga kelib, bir harakat ketidan 
ikkinchisining tez boshlanishi ma’nosini bildiradi. 
Bilan 
ko‘makchisi badiiy adabiyotda 
birlan, birla, -ila, -la
tarzda ham ishlatiladi. Bunday holda u o‘zakdan chiziqcha bilan 
ajratilib yoziladi: 
Sen-la ko‘nglim har on bo‘lur shod
.
 


122 
Uchun ko‘makchisi 
maqsad, sabab, atalganlik, evaz kabi ma’no-larni ifodalaydi va ot, 
olmosh, harakat nomidan keyin keladi: 
insoniyat uchun qayg‘rurmoq, o‘qimagani uchun 
tushunmaslik, kitoblarni sen uchun oldim. yashash uchun kurashmoq.
Uchun 
ko‘makchisi she’riyatda chun tarzda ham ishlatilai. Bunday holda -chun o‘zkdan 
chiziqcha bilan ajratiladi. Shuningdek,uchunko‘makchisi -gina, -dir affikslarini ham olishi 
mumkin: 
Lekin nima uchundir uning bu yovuz maqsadi hech ijobat topmasdi. 
Kabi, singari, yanglig‘, misli (misol)
ko‘makchilari o‘xshatish, solishtirish, qiyoslash 
ma’nosini ifodalashiga ko‘ra ma’nodoshdir: 
xamirdan qil sug‘urgan (kabi) singari yengil. 
Sayin 
ko‘makchisivaqt bildiruvchi so‘zlar bilan birga kelib, ish-harakatning muayyan 
vaqt ichida yoki harakatning bir yo‘la sodir bo‘lishi, davomiylik kabi ma’nolarni ifodalaydi: 
Respublikamiz yil sayin gulga burkanmoqda.Do‘l borgan sayin kuchaymoqda edi. 
Sari 
ko‘makchisiish-harakatning yo‘nalishini ifodalaydi. Bunda 
sari 
ko‘makchisi 
tomon 
ko‘makchisiga sinonim bo‘lishi mumkin:
kucha sari 

kucha tomon, yorug‘lik sari 

yorug‘lik tomon.

Download 4,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   167   168   169   170   171   172   173   174   ...   358




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish