O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti

alla+nima+lar+dan+dir, alla+qanday+dir. 
8-§. Olmoshlar tuzilishiga
ko‘ra:1)sodda, 2)qo‘shma, 3)juft, 4) takroriy 
olmo shlarga bo‘linadi.
1.Sodda olmoshlar bir uzakdan tuzilib, tub yoki yasama bulishi mumkin. Tub 
olmoshlar bir asosiy morfemadan tashkil topadi: 
men, sen, u, shu, kim, bu, nima 
kabilar. 
Yasama olmoshlar:–cha, -day, -dek yasovchilarini olish bilan boshqa so‘z turkumiga 
ko‘chadi:
buncha, uncha, shuncha, bunday, unday, shunday,meningcha, menday, o‘zicha, 
uziday, sizcha, sizday, sizsira(moq) 
kabilar. Gumon olmosh-larini yasovchi alla- va -dir 
morfemalari affiks emas, yordamchi unsur sifatida olmoshniing bir turidan ikkinchi turini 
shakllantiradi: 
allakim, kimdir 
kabi. 
2. Qo‘shma olmoshlar birdan ortiq o‘zaklarnnig birikishi asosida shakllanadi. Bunday 
olmoshlar tarkiban: a) biri olmosh, ikkinchisi esa boshqa turkumga oid so‘zlardan bo‘ladi: 
mana bu, mana shu, qay vaqt, ana shu, allaqaysi; 
b) har ikkisi ham olmoshlardan bo‘ladi: 
har 
kim, har qanday, allakim, har nima, har qanday 
kabi. 
3. Juft olmoshlar turli xil olmoshlarning teng aloqa asosida bog‘lanishidan tuziladi. 
Nutqda, asosan, kishilik, ko‘rsatish olmosh-lari juft holda ishlatiladi: 
siz-biz,u-bu, uni-
buni. 
4. Takroriy olmoshlar bir xil o‘zakli olmoshlarning teng aloqa asosida takroridan 
tuziladi. Takroriy olmoshlar ma’noni kuchaytirish, ta’kidlash uchun qo‘llaniladi. Nutqda 
ko‘rsatish, so‘roq, o‘zlik, belgi-lash olmoshlari takrorlanib qo‘llanadi. Bunda ular a) hech 
qanday affikslarsiz bir asosiy morfema shaklida takrorlanadi: 
shu-shu, o‘z-o‘z, kim-kim, 
qancha-qancha, necha-necha; 
b) ularning biriga yasovchi yoki so‘z o‘zgartuvchi affikslar 
qo‘shilgan holda takrorlanadi: 
o‘zidan-o‘zi, o‘z-uzicha, manmanlik (man-manlik) 
kabi. 
Olmoshlar juft va takror qo‘llanish natijasida quyidagi so‘z turkumlariga ko‘chishi 
mumkin 
a) 
ravishga:
o‘zidan-o‘zi, 
o‘sha-o‘sha, 
unda-bunda; 
b) 
fe’lga 
sensenlamoq,sizsizlamoq;
d)otga 
u-bu, manmanlik, uni-buni,siz-biz
.