O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti maktabgacha va boshlang’ich ta’lim fakulteti



Download 4,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet115/358
Sana22.07.2022
Hajmi4,91 Mb.
#835505
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   358
Bog'liq
ona tili va adabiyoti

2.Morfologik usul. 
Bunda darajaning kuchsizligi oddiy darajadagi sifatga quyidagi affikslarni 
qo‘shish orqali shakllanadi: 
a)–ish affiksi orqali: 
qizg‘ish, sarg‘ish, ko‘kish, oqish;
v)–mitir\-imtir affiksi orqali: 
qoramtir, ko‘kimtir, oqimtir; 
g)–gina\-kina\-qina affiksi orqali: 
kattagina, shiringina, oppoqqina, kichikkina. 
d)–roq affiksi qiyosiy daraja hosil qilish bilan bir qatorda, belgining kuchsizlik darajasini 
shakllantirishda ham ishlatiladi. 
5-§.Sifatning otlashishi
. Sifatning otlashuvi 
substantizatsiya
deb yuritiladi. Sifatlar otlashganda 
belgini emas, otlar singari narsa yoki shaxs tushunchasini anglatadi. Sifat nutqda sifatlanmish 
tushirilib, uning vazifasida sifatlovchi ishlatilganda otlashadi: 
ko‘r (odam) tutganini qo‘ymaydi, kar 
(odam) eshitganini. 
Otlashgan sifat otlar singari kelishik, egalik, ko‘plik qo‘shimchalarini qabul 
qilgan holda quyidagi vazifalar bajaradi: a) ega: 
Yaxshi topib gapiradi, yomon qopib gapiradi; 
b) 
to‘ldiruvchi: 
Mardni maydonda sina; 
v) qaratqich aniqlovchi: 
Yaxshining so‘zi qaymoq, 
yomonning so‘zi to‘qmoq;
6-§.Sifatlarning tuzilishiga ko‘ra turlari
: Sifat tuzilishiga ko‘ra sodda, qo‘shma, juft va 
takroriy shakllarga ega bo‘ladi. 
1.Sodda sifatlar
tarkiban bitta o‘zak morfemadan iborat bo‘lgan tub va yasama so‘zlardan tashkil 
topadi. Shunga ko‘ra ular sodda tub va sodda yasama kabi turlarga bo‘linadi.
Mazmunan doimiy belgi anglatuvchi bir o‘zakdan tarkib topgan asliy sifat 
soddatub sifat
deyiladi. Masalan: 
shirin, baland, oq, uzun, chaqqon, zukko, dono
. Bunday sifatlar daraja affikslari 
bilan qo‘llanganda ham tub sifat sanaladi: 
kattaroq, qoramtir, shiringina, oqish, balandroq 
kabi
.
Sifat yasovchi qo‘shimchalar vositasida turli so‘z turkumlaridan yasalgan sifat 

Download 4,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   111   112   113   114   115   116   117   118   ...   358




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish