O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro oziq – ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti s. Astanov

 
 
 
BREG LOURENS
(1890-
1971). 
Genri Bregning o’g’li. 
1912-yilda 
Vulfga 
bog’liq 
bo’lmagan 
holda 
kristallik 
panjaradan 
rengen 
nurlarini 
sochilishi vaqtidagi difraktsiyani 
kuzatgan. 
Rengen 
struktur 
analizining yangi uslubiyatlarini 
kashf etgan. 1915-yilda otasi 
Genri 
Breg 
bilan 
Nobel 
mukofotining lauriyati bo’lgan.
RENTGEN 
 
 
VIL’GEYM
KONRAD
 
(1845-1923). 
Nemis 
fizigi.
 
1900-1920 yilda Nyunxen 
universitetining 
direktori. 
Ilmiy 
yo’nalishi 
elektromegnetizm, 
kristallar 
fizikasi, 
optika 
va 
molekulyar 
fizika. 
1895-yilda 
nurlarini ixtiro etgan. Keyinchalik 
unga rengen nuri deyilgan. 1885-
yilda 
dielektriklarning 
magnit 
maydonini 
ixtiro 
etgan. 
Kristallardagi 
elektr 
va 
optik 
hodissalar orasidagi bog’lanishni 
bergan. 
1901-yilda 
Nobel 
mukofotining lauriyati. 
Bunday uslubda moddalarning kristall tuzilishini o’rganish mumkin 
va tajribada olingan natijalarga ko’ra, atomlar orasidagi masofa, ularning 
valent burchaklarini aniqlash hamda kristall panjaraning strukturasini chizish 
mumkin. Bunday usul asosida olib borilayotgan izlanishlarni kristalloximiya 
fani o’rganadi va bu uslubiyatga rentgen 
strukturaviy tahlil
deyiladi.
 
 
 
Mustahkamlash uchun savollar. 
 
1.
Difraksion panjara qanday optik qurilma? 
2.
Difraksion panjarada hosil bo’ladigan manzaraning asosiy va 
qo’shimcha maksimumlar tenglamasi qanday ko’rinishga ega? 
3.
Difraksion panjaraning burchakli ajrata olish qobiliyati qanday fizik 
ma’noga ega? 
4.
Difraksion panjaraning chiziqli ajrata olish qobiliyati qanday fizik 
ma’noga ega? 
5.
Fazoviy panjarada qanday difraksion manzara hosil bo’ladi va uni 
birinchi marotaba kim kuzatgan? 
6.
Vulf-Bregg formulasi nimani xarakterlaydi? 

---

57