O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro oziq – ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti s. Astanov

10.3
. 
Yorug’lik sochilishining qo’llanilishi 
 
Tabiatda molekulyar sochilish ham vujudga 
keladi. Bunday vaqtda molekulalarning tartibsiz 
harakati 
natijasida 
molekulyar 
zichlikning 
fluktuatsiyasi hosil bo’ladi, ya’ni muhitning ma’lum 
bir nuqtalarida zichlikning oshishi, ma’lum bir 
nuqatlarda 
esa 
kamayishi 
kuzatiladi. 
Buning 
natijasida sochilgan nurlarning rangi ko’kimtir 
rangda bo’ladi. Shu nazariyaga asoslangan holda 
atmosferadagi havo va dengiz suvlaridan sochilgan 
nurlar ko’kimtir rangda ekanligi tushuntiriladi.
 
 
Mustahkamlash uchun savollar.
 
1.
 
Nurlarning sochilishi bilan interferensiya orasida qanday bog’lanish 
mavjud? 
2.
 
Reley qonunlarini izohlang. 
3.
 
Tabiati turlicha bo’lgan atmosfera va dengiz suvlarining rangi havo 
rang ko’rinishida bo’lishida sabab nima?
 
Mavzuga doir test savollari 
 
Qanday muhitlarda yorug’likning sochilishi kuzatilmaydi? 
Tiniq muhitlarda 
Anizotrop muhitlarda 
Shaffof muhitlarda 
Yorug’lik barcha muhitlarda sochiladi 
 
Yorug’likning sochilishida o’rinli bo’lgan Reley qonunlari qaysi qatorda 
to’g’ri ko’rsatilgan? 
I = I
о
е 
-

cd
4
4


const
const
I


, 
)
cos
1
(
2
1
2
max




I
I
, 
 
R
T 
=σT
4
,
4
2
8
т
10
5,67
=
K
м
B



